Poważne konsekwencje wstrzymania programu szczepień przeciw HPV w Japonii  

HPV – ludzki wirus brodawczaka w wyniku przewlekłego zakażenia typami onkogennymi może prowadzić do rozwoju raka szyjki macicy, odbytu, pochwy, sromu, prącia oraz gardła. Typy nieonkogenne odpowiedzialne są za brodawki narządów płciowych. Każdego roku u ok. 10 000 japońskich kobiet diagnozowany jest rak szyjki macicy, a 3000 z nich z tego powodu umiera. Po wprowadzeniu w 2009 roku w Japonii programu szczepień przeciw HPV (3 dawki) wśród dziewcząt w wieku 12-16 lat osiągnięto stan zaszczepienia bliski 70%. Jednak na początku 2013 roku w mediach pojawiły się informacje o występowaniu niepożądanych działań po podaniu szczepionki przeciw HPV, tj. bólu mięśni, zaburzeń snu oraz zwiększonej wrażliwości na światło i dźwięk. Minister  Zdrowia Japonii podjął wówczas profilaktyczną decyzję zawieszenia programu szczepień przeciw HPV. Decyzję tą wykorzystali przeciwnicy szczepień. Prowadzono działania dezinformacyjne w mediach. W krótkim czasie obserwowano dramatyczny spadek  akceptacji dla szczepień przeciw HPV ilustrowany stanem zaszczepienia na poziomie poniżej 1%. Pomimo niepodważalnych dowodów naukowych potwierdzających bezpieczeństwo szczepionek przeciw HPV, Ministerstwo Zdrowia przez długi czas nie wycofało się z decyzji wstrzymujących zalecenia szczepień przeciw HPV.
Na początku lutego 2020 roku w czasopiśmie The Lancet Public Health opublikowano wyniki badań, gdzie oceniano jak rezygnacja ze szczepień przeciw HPV w Japonii przekłada się na skalę zachorowań na raka szyjki macicy. Oszacowano, że konsekwencją wstrzymania programu szczepień przeciw HPV w Japonii mogło być wystąpienie ponad 24 600 przypadków raka szyjki macicy, którym można było zapobiec szczepieniami.

Badacze wyliczyli spodziewaną liczbę przypadków raka szyjki macicy i zgonów z tego powodu w ciągu życia kohort urodzonych w latach 1994–2007 oraz podali scenariusze alternatywne z potencjalnie utrzymanym od 2013 roku stanem zaszczepienia na poziomie 70% i 50%. Uzyskane wyniki pokazują, że załamanie programu szczepień przeciw HPV w latach 2013–2019 spowodowało wystąpienie 24 600–27 300 przypadków i 5000–7000 zgonów z powodu raka szyjki macicy. Przywrócenie realizacji programu szczepień w 2020 roku w grupie dziewcząt w wieku 12-16 lat oraz  szczepień uzupełniających w pominiętych kohortach, mogłoby zapobiec 14 800–16 200 takich przypadków i 3000–3400 zgonów z powodu raka szyjki macicy. Jeżeli program szczepień przeciw HPV w 2020 roku nie zostanie przywrócony, dodatkowe 3400–3800 przypadków i 700–800 zgonów wystąpi w ciągu całego życia osób, z rocznika, który w 2020 roku uzyska 12 rok życia.

Przykład Japonii pokazuje, że w ciągu najbliższych 50 lat można zapobiec 10 800 zgonom z powodu raka szyjki macicy. Szacuje się, że do tej pory kryzys związany ze szczepieniami przeciw HPV spowodował w Japonii około 5000 zgonów z powodu raka szyjki macicy. Wielu zgonom możnaby zapobiec, gdyby przywrócono program szczepień ze szczepieniami obejmującymi osoby należące do niezaszczepionych dotychczas roczników.

„Nasze badania pokazują, że gdyby rząd Japonii wznowił poparcie i promocje szczepień przeciw HPV, moglibyśmy uniknąć większości zgonów z powodu raka szyjki macicy” – powiedziała prof. Sharon Hanley z Uniwersytetu Hokkaido, współautorka badania.
Obecnie w Japonii zainteresowane osoby w wieku 12-16 lat mogą być zaszczepione w ramach ubezpieczenia zdrowotnego, jeżeli o takie szczepienie same poproszą. Pozostali zainteresowani, koszty szczepienia pokrywają we własnym zakresie. W listopadzie 2019 roku przedstawicielka partii rządzącej Junko Mihara, która chorowała na raka szyjki macicy, zapewniła, że rozmowy na temat wznowienia regularnego programu szczepień przeciw HPV zostaną podjęte w tym roku latem. Gubernator Tokio Yuriko Koike oraz ośmiu innych regionalnych polityków podpisało list popierający szczepienia przeciwko HPV. Japońskie Ministerstwo Zdrowia wydało oświadczenie, że na razie nie przewiduje wznowienia programu szczepień przeciw HPV.