Zgony osób starszych po szczepieniu przeciw COVID-19. Norwescy lekarze uspokajają.

W Norwegii nadzór nad niepożądanymi odczynami poszczepiennymi prowadzi Norweski Instytut Zdrowia Publicznego (NIH) we współpracy z Norweską Agencją Leków. Do 14 stycznia 2021 roku w Norwegii zaszczepiono 43 740 osób. Znaczny odsetek zaszczepionych to pensjonariusze domów opieki. Norweska Agencja Leków poinformowała, że ​​do 13 stycznia 2021 roku odnotowano 23 zgony, które wystąpiły w krótkim czasie po szczepieniu. Informacje te wzbudziły międzynarodowe zainteresowanie, w tym uwagę mediów w kilku krajach europejskich. Lekarze norwescy wyjaśniają, że częste łagodne działania niepożądane, takie jak gorączka, nudności czy biegunka, które mogą wystąpić po szczepieniu przeciw COVID-19, u bardziej sprawnych, młodszych pacjentów nie są niczym niezwykłym i nie stanowią żadnego zagrożenia. Nie wykluczają jednak, że takie same objawy u starszych pacjentów, obarczonych wieloma chorobami towarzyszącymi, mogły zaostrzyć przebieg choroby i pogorszyć stan chorego.

„W Norwegii prowadzone są obecnie szczepienia grupy priorytetowej – osób starszych przebywających w domach opieki, z których większość jest w podeszłym wieku z chorobami przewlekłymi, a niektórzy z nich są śmiertelnie chorzy. Stąd też można oczekiwać, że zdarzać się będą zgony w związku czasowym, nawet w krótkim okresie czasu po szczepieniu (…) Wszystkie przypadki zgonów odnotowanych w ciągu kilku dni po szczepieniu są  szczegółowo badane„- powiedział dr Steinar Madsen główny lekarz z Norweskiej Agencji Leków. W Norwegii średnio 45 osób umiera każdego dnia w domach opieki z powodu podstawowych problemów zdrowotnych. 23 zgony po szczepieniu nie stanowią większej liczby zgonów. W trakcie kampanii masowych szczepień przeciw COVID-19 należy liczyć się z nałożeniem się szczepień i zgonów. Norwegia prowadzi badania 13 ze zgłoszonych zgonów.

Odnotowane zgony nie mają wpływu na strategię szczepień ustaloną przez Norweską Agencję Leków. Nadal w pierwszej kolejności szczepienia będą oferowane osobom powyżej 75 roku życia przebywającym w domach opieki. Eksperci zachęcają jednak aby pacjenci powyżej 80 lat oraz ich najbliżsi mieli możliwość oceny korzyści i ryzyka ze szczepienia przeciw COVID-19 razem z lekarzem, przed podjęciem decyzji o szczepieniu.

Program szczepień przeciw COVID-19 prowadzony jest na całym świecie. Podano już ponad 40 mln dawek szczepionek, w tym w wielu krajach szczepieniami zostali objęci seniorzy należący do grupy zwiększonego ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19.

W przypadku osób starszych, podobnie jak w przypadku każdej innej osoby konieczna jest kwalifikacja do szczepienia.  Główną stosowaną zasadą jest dobry lub stabilny stan ogólny pacjenta (brak objawów ostrej choroby (z gorączką lub bez) lub zaostrzenia choroby przewlekłej).

W przypadkach osób starszych schorowanych z wieloma chorobami towarzyszącymi, gdzie trudno mówić o stabilnym ogólnym stanie pacjenta, kwalifikacja do szczepienia powinna obejmować omówienie z pacjentem/rodziną pacjenta zagrożeń i korzyści wynikających ze szczepienia i następnie decyzji czy szczepienie powinno być zrealizowane. W masowych szczepieniach jest szereg sytuacji/jednostek chorobowych, gdzie proces kwalifikacji do szczepienia opiera się na indywidulanej decyzji, po analizie korzyści i ryzyka wynikających ze szczepienia. Jeżeli ryzyko przewyższa korzyści, odraczamy szczepienie do czasu ustabilizowania się stanu zdrowia lub go nie realizujemy.

Wszystkie działania niepożądane, w tym pozostające w związku czasowym ze szczepieniem  są raportowane za pośrednictwem krajowych systemów nadzoru nad NOP do bazy EudraVigilance w Europejskiej Agencji Leków.

W Norwegii działa elektroniczny system zgłoszeń NOP o nazwie ADR. Wszystkie zgłoszenia, niezależnie od źródła, są rejestrowane w tej samej bazie danych, co daje norweskim władzom szybki i dobry przegląd wszystkich zgłoszonych działań niepożądanych. Norweska Agencja Leków oraz NIH publikują w cotygodniowych raportach podsumowanie wszystkich zgłoszonych podejrzewanych działań niepożądanych po szczepieniach przeciw COVID-19. Dane z sytemu są przesyłane do europejskiej bazy EudraVigilance. Informacje o bieżąco raportowanych danych dotyczących NOP w systemie EudraVigilance w krajach UE dostępne są na stronie: http://www.adrreports.eu/en/index.html