Jak często można podawać szczepionkę ze składnikiem tężcowym u dorosłych?
Szczepionki przeciw tężcowi u dorosłych występują w postaci szczepionek T (przeciw tężcowi), Td (przeciw błonicy i tężcowi ze zmniejszoną zawartością antygenów błonicy) oraz Tdap (przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi) ze zmniejszoną zawartością antygenów błonicy i krztuśca.
Pewnego rodzaju wyzwaniem jest zachowanie odstępów pomiędzy podawaniem kolejnych dawek szczepionek zawierających składnik tężcowy w przypadku uzupełniania zaległych szczepień u osób dorosłych, szczególnie w sytuacji, kiedy osoba wcześniej zaszczepiła się tylko szczepionką T/Td, a teraz chciałaby uzupełnić ochronę przeciw krztuścowi szczepionką Tdap.
Historycznie utrwalił się okres 5-10 lat (zgodnie z zaleceniami dotyczącymi podawania kolejnych dawek przypominających szczepionki Tdap).
W czasie kiedy rejestrowano szczepionki typu Tdap (2005 r.) nie dysponowano dostatecznymi informacjami na temat reaktogenności szczepionek podawanych w krótkim odstępie czasu zawierających składnik tężcowy.
Obecnie przyjmuje się, że w określonych sytuacjach, kiedy ochrona przed krztuścem jest potrzebna, nie ma konieczności zachowywania zalecanego odstępu 5-10 lat pomiędzy kolejnymi dawkami szczepionki ze składnikiem tężca.
Wyniki badań bezpieczeństwa szczepionek Tdap podawanych z zachowaniem odstępu mniej niż 5 lat po szczepionce Td (w tym tak krótkiego jak 18 miesięcy) wskazują, że takie odstępy są dopuszczalne. Badania prowadzone wśród dorosłych, gdzie dawkę Tdap lub Tdap-IPV podawano w odstępie krótszym niż 2 lata (od 21 dni do 2 lat) po dawce szczepionki Td nie wykazały zwiększonego ryzyka wystąpienia miejscowych ani ogólnych niepożądanych działań poszczepiennych.
Eksperci stoją na stanowisku, że w przypadku zwiększonego ryzyka zachorowania na krztusiec, korzyści ochrony przed tą chorobą przewyższają potencjalne ryzyko wystąpienia zdarzeń niepożądanych po podaniu szczepionki.
Stąd też obowiązujące w wielu krajach zalecenia szczepień przeciw krztuścowi szczepionką Tdap kobiety w każdej kolejnej ciąży. Podobne zalecenie jest również w polskim Programie Szczepień Ochronnych.
Źródła:
Liang J. i wsp. Prevention of Pertussis, Tetanus, and Diphtheria with Vaccines in the United States: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). Recommendations and Reports / April 27, 2018 / 67(2);1–44.
CDC. Updated recommendations for use of tetanus toxoid, reduced diphtheria toxoid and acellular pertussis (Tdap) vaccine from the Advisory Committee on Immunization Practices, 2010. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2011;60:13–5.
