Kwalifikacja do szczepienia przeciw HPV
Jaki jest okres obserwacji po szczepieniu przeciw HPV?
- Standardowo obserwacja po szczepieniu obejmuje 15 minut w związku z możliwością pojawienia się ciężkich reakcji alergicznych (reakcji anafilaktycznej). Zdecydowana większość takich reakcji występuje w ciągu pierwszych kilku/kilkunastu minut po wstrzyknięciu szczepionki.
- Przedłużony okres obserwacji, co najmniej 30 min, zaleca się u osób z reakcją anafilaktyczną w wywiadzie (po innej szczepionce lub w związku z innym niż zawartym w szczepione alergenem).
- Identyfikacja osób z dodatnim wywiadem w kierunku anafilaksji znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia takich reakcji po 15 minutach od szczepienia.
- W razie wystąpienia reakcji anafilaktycznej po szczepieniu przeciw HPV należy zapewnić natychmiastowy dostęp do odpowiedniego leczenia przeciwwstrząsowego (lekiem pierwszego wyboru jest adrenalina).
- Personel medyczny realizujący szczepienia powinien być przeszkolony w zakresie rozpoznania i skutecznego leczenia ciężkich reakcji alergicznych.
Reakcja anafilaktyczna to znany, choć bardzo rzadko występujący niepożądany odczyn poszczepienny, którego wystąpienie należy brać pod uwagę przy podaniu jakiejkolwiek szczepionki lub leku. Wystąpienie reakcji anafilaktycznej po szczepieniu jest niezwykle rzadkie, szacowane na 1-1,3/1 000 000 podanych dawek (bez względu na rodzaj szczepionki). Zgodnie z obowiązującymi od dawna zaleceniami dotyczącymi wszystkich szczepień, personel realizujący szczepienia musi być przygotowany na natychmiastowe rozpoczęcie skutecznego leczenia nawet tak rzadkich reakcji. Personel medyczny realizujący szczepienia, powinien być przygotowany do wystąpienia takiego zdarzenia i potrafić zastosować odpowiednie leczenie.
Jak postępować w przypadku działania niepożądanego pod postacią omdlenia?
Ze względu na podawanie szczepionki przeciw HPV nastolatkom, może pojawić się niepożądane działanie pod postacią omdlenia, wywoływane przez ból lub niepokój.
- mdlejące osoby mogą upaść i zranić się, jeśli nie będą siedzieć lub leżeć w momencie utraty przytomności,
- szczepienie w pozycji leżącej lub siedzącej zapobiega omdleniom związanym z zabiegiem szczepienia,
- osoby szczepione powinny być obserwowane przez 30 minut po szczepieniu,
- jeżeli pacjent zemdleje po szczepieniu, powinien być obserwowany przez personel medyczny do czasu odzyskania przytomności (zwykle w ciągu kilku minut), aby było możliwe określenie ewentualnego dalszego postępowania medycznego.
Czy przed szczepieniem zaleca się wykonanie dodatkowych badań?
Nie wymaga się wykonywania dodatkowych badań w procesie kwalifikacji do szczepienia przeciw HPV.
Przed szczepieniem przeciw HPV nie ma potrzeby przeprowadzania badania ginekologicznego ani wykonywania testu ciążowego (co prawda nie zaleca się podawania szczepionki w trakcie ciąży, ale pytanie dotyczące ewentualnej ciąży, które jest elementem wywiadu lekarskiego, uznaje się za wystarczające). W związku ze szczepieniem nie wykonuje się badań na obecność wirusa HPV w wymazie z szyjki macicy, cytologii szyjki macicy ani badania ginekologicznego. Jednakże kwalifikując do szczepienia przeciw HPV kobietę aktywną seksualnie, należy poinformować i zalecić regularne wykonywanie badań cytologicznych.
Stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych nie ma wpływu na odpowiedź immunologiczną po szczepieniu.
Nie zaleca się wykonania testów alergicznych ze składnikami szczepionki.
Nowakowski A. i wsp. Rekomendacje Towarzystwa Ginekologów i Położników, Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej, Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej, Polskiego Towarzystwa Wakcynologii oraz Polskiego Towarzystwa Kolposkopii i Patofizjologii Szyjki Macicy w zakresie szczepień profilaktycznych przeciwko zakażeniom wirusami brodawczaka ludzkiego w Polsce.
Zalecenia Ministra Zdrowia dotyczące realizacji szczepień przeciw ludzkiemu wirusowi brodawczaka (HPV) w ramach powszechnego programu szczepień. 19.05.2023r.
