Badania pokazują, że naprawianie szkód wywołanych nieprawdziwymi informacjami na temat szczepień jest trudnym procesem
7 stycznia 2020 r. w czasopiśmie Vaccine opublikowano wyniki badań, z których wynika, że nieprawdziwe informacje na temat szczepień przekazywane w duńskich mediach w latach 2013-2016 doprowadziły do spadku stanu zaszczepienia nastolatek przeciw HPV o 50,4%. Prowadzona od 2017 r. kampania informacyjna skierowana do zaniepokojonych rodziców pomogła ponownie zwiększyć akceptację oraz liczbę dziewcząt zaszczepionych przeciw HPV. Stan zaszczepienia mieści się jednak nadal poniżej poziomu, który notowano przed 2013 r., co świadczy o tym jak trudno jest naprawić szkody spowodowane dezinformacją na temat szczepień.
Liczba dziewcząt szczepionych przeciw HPV w Danii gwałtownie spadła po tym, jak w duńskich mediach w latach 2013–2016 rozprzestrzeniła się dezinformacja na temat szczepień przeciw HPV. Instytucje zajmujące się zdrowiem w 2017 r. rozpoczęły kampanię mającą na celu skorygowanie nieprawdziwych informacji i zachęcenie nastolatek do szczepień przeciw HPV.
Nowe badania prowadzone na University of North Carolina w Chapel Hill pokazują, że pomimo znacznego postępu wciąż ok. 26 000 duńskich nastolatek pozostaje niezaszczepiona. Badacze oceniają, że w tej grupie nastolatek, w 180 przypadkach można uniknąć raka szyjki macicy i 45 zgonów, gdyby zostały one zaszczepione. Brak zgody na szczepienia jest skutkiem rozpowszechnianych mitów i nieprawdziwych informacji na temat szczepionek przeciw HPV. Co roku w Dani rodzi się ok. 33 000 dziewcząt.
„Dania jest dobrym studium przypadku, który pokazuje, jak dany kraj radzi sobie z dezinformacją na temat szczepień. Używając niepotwierdzonych historii, media mogą stworzyć fałszywy obraz szczepień przeczący faktom naukowym” – powiedział profesor ekonomii Peter R. Hansen, jeden z głównych autorów pracy. Historie medialne, które wykorzystują niepotwierdzone informacje, zmniejszyły akceptację programu szczepień przeciw HPV o 50%. Odbudowanie zaufania do szczepień było powolne i kosztowne. Co więcej, zasoby finansowe są wykorzystywane do zwalczania dezinformacji zamiast finansowania świadczeń opieki zdrowotnej.
Szczepienia przeciw HPV są bezpieczne, zapobiegają sześciu nowotworom, w tym nawet 90% przypadków raka szyjki macicy. Ważne jest, aby szczepionka została podana w wieku 11 -12 lat, kiedy jej skuteczność jest najwyższa.
Duńska Agencja Zdrowia, Duńskie Towarzystwo Onkologiczne i Duńskie Stowarzyszenie Medyczne współpracowały przy kampanii informacyjnej, która kosztowała ok. 1 miliona dolarów z funduszy podatników i miała na celu dostarczenie informacji o szczepieniach osobom niezdecydowanym.
Kampania koncentrowała się na przekazie osobistych historii kobiet z rakiem szyjki macicy w mediach społecznościowych i platformach cyfrowych.
Dezinformacja na temat szczepień jest głównym zagrożeniem skuteczności prowadzonych programów szczepień ochronnych. Kiedy obserwujemy znaczny spadek stanu zaszczepienia, prawie zawsze dzieje się tak z powodu niczym nieuzasadnionych obaw dotyczących bezpieczeństwa szczepionek. Na przykład w Japonii szczepienia przeciw HPV wprowadzone w 2010 roku i rozszerzone na populację nastolatków w wieku 12-16 lat cieszyły się wysoką akceptacją, czego dowodem był stan zaszczepienie bliski 70%. Na początku 2013 roku pojawiły się medialne informacje o działaniach niepożądanych po szczepieniu przeciw HPV. Doprowadziło to do załamania się programu szczepień przeciw HPV i spadku akceptacji szczepień do 7%. Podobne sytuacje obserwowaliśmy również w innych krajach, a wszystkie spowodowane były nieuzasadnionymi obawami dotyczącymi bezpieczeństwa szczepień.
Peter R. Hansen, Matthias Schmidtblaicher, Noel T. Brewer. Resilience of HPV vaccine uptake in Denmark: Decline and recovery. Vaccine, 2020; Available online 7 January 2020.
