Historyczny moment - Afryka wolna od zachorowań na poliomyelitis wywołanych dzikim wirusem

„Dzisiejszy dzień to historyczna data dla Afryki. Regionalna Komisja Certyfikująca ds. Eradykacji Poliomyelitis w Regionie Afrykańskim WHO z dumą ogłasza, że Afryka spełnia wszystkie kryteria dotyczące eliminacji dzikiego wirusa poliomyelitis (wilde polio virus – WPV). Od czterech lat w Afryce nie odnotowano żadnego zachorowania wywołanego dzikim wirusem poliomyelitis- powiedziała profesor Rose Gana Fomban Leke, przewodnicząca Komisji.

Decyzję Komisji poprzedził wyczerpujący, trwający od 1996 roku proces dokumentowania, nadzoru nad poliomyelitis, realizacji kampanii szczepień oraz badań laboratoryjnych w 47 państwach członkowskich afrykańskiego regionu WHO. Na początku tej kampanii w Afryce co roku odnotowywano 75 000 zachorowań na poliomyelitis. Na początku znaczące było zaangażowanie Nelsona Mandeli, który brał udział w kampanii „Kick Polio Out of Africa” z przesłaniem, aby każde afrykańskie dziecko zostało zaszczepione przeciw poliomyelitis. W 2000 r. w 17 krajach afrykańskich rozpoczęto pierwsze zsynchronizowane kampanie szczepień, w ramach których dziesiątki tysięcy wolontariuszy zaszczepiło 76 milionów dzieci. W latach 2008–2010, po wybuchu epidemii w 24 krajach Afryki Zachodniej i Środkowej przeprowadzono zakrojone na ogromną skalę kampanie szczepień, w ramach których zaszczepiono 85 milionów dzieci. Szacuje się, że wysiłki na rzecz eliminacji poliomyelitis od 1996 roku zapobiegły nieodwracalnemu paraliżowi z powodu poliomyelitis u nawet 1,8 mln dzieci i uratowały około 180 000 istnień ludzkich.

„Dla Afryki to kamień milowy. Teraz przyszłe pokolenia afrykańskich dzieci mogą żyć bez poliomyelitis wywołanego dzikim wirusem polio- powiedział dr Matshidiso Moeti, dyrektor regionalny Regionu WHO Afryka. To historyczne osiągnięcie było możliwe dzięki przywództwu i zaangażowaniu rządów, społeczności, globalnych partnerów zajmujących się zwalczaniem poliomyelitis i filantropów. Szczególną rolę odegrali również pracownicy ochrony zdrowia i ochotnicy wykonujący szczepienia, wśród których wielu zapłaciło za to życiem. „Musimy wciąż zachowywać czujność i utrzymywać wysoki stan zaszczepienia, aby zapobiec ponownemu pojawieniu się dzikiego wirusa poliomyelitis – powiedział dr Moeti.

Ostatnim krajem w Afryce, w którym notowano zachorowania na poliomyelitis wywołane przez dzikie szczepy poliomyelitis była Nigeria. Przypadki notowano do 2016 roku, kiedy na polio wywołane WPV typu 1 zachorowały 4 osoby. W latach 2017-2019 nie odnotowano już żadnych zachorowań i stan ten utrzymuje się do dzisiaj.

Poliomyelitis, choroba która jeszcze w późnych latach 80. XX była endemiczna w 125 krajach, powodując śmierć 350 000 dzieci rocznie, została teraz opanowana na tyle, że aktualnie zachorowania wywołane dzikimi szczepami wirusa polio występują tylko w dwóch krajach na świecie – w Pakistanie i Afganistanie, gdzie do tej pory w 2020 r. odnotowano łącznie 102 przypadki.

W Stanach Zjednoczonych choroba została wyeliminowana w 1979 r.. W 1994 roku obie Ameryki zostały uznane za wolne od poliomyelitis. Europa poszła tym śladem w 2002 roku. Masowe wysiłki w zakresie szczepień rozpoczęte w Indiach w 1997 roku, doprowadziły do eliminacji zachorowań wywołanych dzikimi wirusami poliomyelitis w 2014 roku.

Eradykacja poliomyelitis w Afryce, to kolejny sukces na drodze do eliminacji zachorowań na całym świecie. Dzięki zaangażowaniu Global Polio Eradication Initiative  liczba przypadków poliomyelitis na świecie zmniejszyła się o 99,9% od 1988 roku, przybliżając świat bardziej niż kiedykolwiek wcześniej do eradykacji poliomyelitis. W październiku 2019 roku Dyrektor Generalny Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz przewodniczący Global Polio Eradication Initiative poinformowali, że osiągnięto eradykację dzikiego szczepu wirusa polio typu 3. Wcześniej ostatni przypadek poliomyelitis wywołany przez wirusa typu 2 potwierdzono w 1999 roku.

Obecnie najważniejszym wyzwaniem dla Afryki pozostaje możliwość kontynuowania programów szczepień przeciwko poliomyelitos w celu utrzymania jak największego poziomu zaszczepienia. Szczepienia powinny być realizowane dopóki na świecie występują jeszcze zachorowania.