Porównanie Programu Szczepień w Norwegii i Polsce

Podsumowanie

Szczepienia w Norwegii są dostępne nieodpłatnie, ale nie są obowiązkowe. System szczepień jest tam oparty na pielęgniarkach, które kwalifikują i wykonują szczepienia oraz stanowią główne źródło informacji dla pacjentów. Każdą wizytę rejestrują w elektronicznym rejestrze szczepień (SYSVAK). Pielęgniarki konsultują z lekarzem tylko skomplikowane przypadki, np. nietypowe przeciwwskazania. W Polsce system szczepień oparty jest na lekarzach pierwszego kontaktu. Lekarze kwalifikują do szczepień oraz stanowią główne źródło informacji dla rodziców. Pielęgniarki wykonują szczepienia i rejestrują podanie szczepionki na papierowych kartach szczepień. Szczepienia obowiązkowe są nieodpłatne, natomiast szczepienia zalecane są podawane na koszt rodziców. Kalendarze szczepień w obu krajach bardzo się od siebie różnią. W Norwegii realizacja kalendarza szczepień obejmuje 7 wizyt i 12 wkłuć, z kolei w Polsce szczepienia obowiązkowe realizowane są w czasie 11 wizyt i 24 wkłuć.

Monitorowanie stanu zaszczepienia w Norwegii prowadzone jest za pośrednictwem ogólnokrajowej bazy danych – rejestru szczepień SYSVAK. W Polsce stosuje się metodę administracyjną, w oparciu o karty szczepień. Monitorowanie niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP) jest zorganizowane w bardzo podobny sposób w obydwu krajach – obowiązuje bierny nadzór nad NOP, czyli to lekarz decyduje, czy zgłosić podejrzenie NOP. Ponadto w obydwóch krajach funkcjonują dodatkowe systemy, w ramach których każdy może zgłosić NOP na formularzu dostępnym na stronie internetowej. Częstość NOP jest publikowana w rocznych raportach. W Norwegii rejestruje się więcej NOP, w tym więcej poważnych odczynów wymagających hospitalizacji, pomimo stosowania mniejszej liczby dawek szczepionek. Nadzór nad chorobami zakaźnymi jest zorganizowany bardzo podobnie w obydwu krajach. Lekarz podejrzewający zachorowanie na chorobę zakaźną wypełnia papierowy formularz i wysyła do służ sanitarnych, gdzie dane są opracowywane i udostępniane w postaci okresowych i corocznych raportów. W obydwu krajach przyjęto inną strategię dotyczącą komunikacji na temat bezpieczeństwa szczepień. W Norwegii pielęgniarki są filarami PSO, stanowiąc najważniejsze źródło informacji dla społeczeństwa. W Polsce głównym źródłem informacji dla rodziców są lekarze POZ.

Organizacja Programu Szczepień Ochronnych

W Norwegii, kalendarz szczepień zatwierdza Ministerstwo Zdrowia, na podstawie opinii ekspertów Norweskiego Instytutu Zdrowia Publicznego (FHI). Opinie dotyczące programu Szczepień Ochronnych (PSO) zawsze poparte są specjalnie w tym celu przygotowanymi systematycznymi przeglądami literatury i analizami ekonomicznymi, w tym analizami kosztów i efektów (cost-effectiveness analysis). Na podstawie zatwierdzonego kalendarza szczepień, FHI kupuje szczepionki i rozsyła do punktów szczepień. Pielęgniarki w punktach szczepień kwalifikują i wykonują szczepienia oraz stanowią główne źródło informacji dla pacjentów. Każdą wizytę rejestrują w elektronicznym rejestrze szczepień (SYSVAK). Pielęgniarki konsultują z lekarzem tylko skomplikowane przypadki, np. nietypowe przeciwwskazania. Szczepienia w Norwegii są dostępne nieodpłatnie, ale nie są obowiązkowe.

W Polsce PSO zatwierdza Ministerstwo Zdrowia na podstawie opinii ekspertów (Rady Sanitarno-Epidemiologicznej przy Głównym Inspektorze Sanitarnym oraz Pediatrycznego Zespołu Ekspertów ds. Kalendarza Szczepień Ochronnych) oraz dostępnego budżetu. MZ kupuje szczepionki i rozsyła do punktów szczepień poprzez placówki Państwowej Inspekcji Sanitarnej. W Polsce system szczepień oparty jest na lekarzach pierwszego kontaktu. Lekarze kwalifikują do szczepień oraz stanowią główne źródło informacji dla rodziców. Pielęgniarki wykonują szczepienia i rejestrują podanie szczepionki na papierowych kartach szczepień. Szczepienia obowiązkowe są nieodpłatne, natomiast szczepienia zalecane są podawane na koszt rodziców.

Kalendarze szczepień w obu krajach bardzo się od siebie różnią. Poniższe zestawienie porównuje dawki szczepionek zawartych w kalendarzu szczepień ochronnych w Norwegii oraz Polsce w 2017 roku.