Zmiany klimatyczne a szczepienia
Zarówno zmiany klimatu, jak i brak zgody na szczepienia zostały wymienione przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) wśród dziesięciu zagrożeń zdrowia na świecie w 2019 roku. Lista ta była szeroko omawiana w mediach na początku roku. We wrześniu 2019 roku Molly Sauer z Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health opublikowała artykuł, gdzie opisała jak zmiany klimatu mogą wpłynąć na kontrolę chorób zakaźnych. W artykule „3 rzeczy, które wiemy o szczepieniach w związku ze zmianami klimatu”, opisała nie tylko sprawy, o których mamy już pewną wiedzę, ale również te które jeszcze musimy wziąć pod uwagę. Autorka podkreśla, że jeśli nadal będziemy walczyć z postawami sprzeciwiającymi się szczepieniom, a nie zajmiemy się problemami związanymi ze zmianami klimatu i chorobami zakaźnymi, utrzymanie zdrowia społeczności może stać się jeszcze trudniejsze.
Zmiany klimatu mają wpływ na wszystkie części świata. Ekstremalne zjawiska pogodowe, takie jak ulewne opady deszczu, czy fale ciężkich upałów i susz stają się coraz częstsze. Przewiduje się, że zjawiska te nasilą się w ciągu następnych kilkudziesięciu lat. W przyszłości prawdopodobnie więcej osób doświadczy chorób przenoszonych przez komary, tj. denga, żółta gorączka i malaria. Choroby te są bezpośrednio związane z czynnikami klimatycznymi. WHO szacuje, że w 2030 r. z powodu zmian klimatu, wystąpi 60 000 dodatkowych zgonów z powodu malarii. Podejmowane działania przy opracowaniu szczepionek mogą pomóc to ryzyko zmniejszyć. Pierwsza na świecie szczepionka przeciw malarii (RTS, S) przechodzi kolejne etapy badań klinicznych w niektórych częściach Ghany, Malawi i Kenii. Autorka podkreśla również możliwość zintensyfikowania innych chorób przenoszonych przez komary, tj. denga, żółta gorączka i japońskie zapalenie mózgu na niektórych obszarach. Kluczowe będą działania dotyczące opracowania nowych szczepionek oraz zwiększenie dostępności już obecnych na rynku. Powinniśmy brać pod uwagę nasilenie chorób biegunkowych, a w niektórych regionach świata wystąpią zmiany sezonowości tych chorób. Choroby biegunkowe mogą występować częściej, ponieważ systemy wodne i sanitarne są zalewane i niszczone przez ekstremalne zjawiska pogodowe i powodzie. Wynikające z tego narażenie na zanieczyszczoną wodę pitną i odpady stanowi zagrożenie dla społeczności na całym świecie, szczególnie w związku z rosnącą migracją i zatłoczeniem. WHO szacuje, że zmiany klimatu będą powodem dodatkowych 48 000 zgonów z powodu biegunki w 2030 r. Dane z 2017 roku pokazują, że biegunka jest główną przyczyną chorób i zgonów dzieci, odpowiedzialną za ponad 440 000 zgonów poniżej 5 r.ż. Chorobą zakaźną szczególnie związaną ze zmianami klimatu może być cholera. Doustne szczepionki przeciw cholerze będą odgrywać kluczową rolę w zmniejszaniu ryzyka wybuchu epidemii. Oczekuje się że przeludnienie, przesiedlenia i niedożywienie zwiększą ryzyko występowania biegunek. Dostępne szczepionki mogą przyczynić się do poprawy odporności, szczególnie wśród wrażliwych małych dzieci. Potrzebujemy więcej dowodów na to jak na zmieniające się czynniki klimatyczne wpływają choroby biegunkowe, którym można zapobiegać za pomocą szczepień, tj. rotawirusy – a także te, dla których szczepionki są opracowywane, tj. wywoływane przez enterotoksyczne Escherichia coli (ETEC), Shigella i norowirusy. Klęski żywiołowe czy zmiany temperatury powodują, że zwiększają się obszary nie nadające się do zamieszkania, stąd też należy oczekiwać, ze zmiany klimatu spowodują znaczne przesiedlenia ludności. Społeczności na całym świecie – szczególnie cierpiące z powodu ubóstwa, konfliktów lub niedoboru zasobów – już odczuwają te skutki. Bank Światowy szacuje, że do 2050 r. ponad 140 milionów ludzi będzie przesiedlona w wyniku zmian klimatu w Afryce Subsaharyjskiej, Azji Południowej i Ameryce Łacińskiej. Zapewnienie stabilnych programów szczepień będzie odgrywało kluczowe znaczenie w zapewnieniu ich bezpieczeństwa zdrowotnego.
