UNICEF i WHO ostrzegają przed wybuchem epidemii chorób zakaźnych u dzieci
Liczba przypadków odry, choroby przed którą chronią szczepienia, wzrosła na świecie o 79%, w ciągu pierwszych 2 miesięcy 2022 roku, w porównaniu z tym samym okresem w 2021 roku. WHO i UNICEF uczulają, że niedostateczny stan zaszczepienia sprzyja wybuchom poważnych epidemii chorób zakaźnych. W komunikacie z dnia 27 kwietnia 2022 roku informują o wzroście liczby zachorowań na odrę w styczniu i lutym 2022 r. podkreślając, że jest to niepokojący sygnał występowania zwiększonego ryzyka rozprzestrzeniania się chorób, przed którymi chronią szczepienia.
Zakłócenia związane z pandemią w realizacji szczepień, rosnące nierówności w dostępie do szczepionek oraz przekierowanie z powodu pandemii środków z rutynowych szczepień sprawiają, że zbyt wiele dzieci pozostaje bez ochrony przed chorobami, którym można zapobiegać szczepieniami. Ryzyko epidemii wzrosło ostatnio wraz z łagodzeniem obostrzeń pandemicznych. Dodatkowo ryzyko epidemii chorób zakaźnych zwiększają konflikty i kryzysy, w tym w Ukrainie, w Etiopii, Somalii i Afganistanie, zakłócenia w realizacji rutynowych szczepień i szczepień przeciw COVID-19, brak czystej wody i warunków sanitarnych oraz przeludnienie.
„Odra to coś więcej niż niebezpieczna i potencjalnie śmiertelna choroba. Stanowi również wczesną wskazówkę, że istnieją luki w naszym globalnym stanie zaszczepienia, luki, na które narażone dzieci nie mogą sobie pozwolić” – powiedziała Catherine Russell, dyrektor wykonawcza UNICEF. „Pozytywnym jest, że w wielu społecznościach ludzie zaczynają czuć się wystarczająco chronieni przed COVID-19 i podejmują swobodne aktywności społeczne. Jednak kiedy ma to miejsce w miejscach, w których dzieci nie otrzymują rutynowych szczepień, tworzy idealne warunki do rozprzestrzeniania się choroby, takiej jak odra”.
W 2020 roku 23 miliony dzieci straciło dostęp do podstawowych szczepionek podawanych w ramach rutynowych usług zdrowotnych, najwięcej od 2009 roku i 3,7 miliona więcej niż w 2019 roku.
W ciągu ostatnich 12 miesięcy na świecie odnotowano 21 dużych epidemii odry.
Najwięcej przypadków odry w okresie ostatnich 12 miesięcy (kwiecień 2021-kwiecień 2022) odnotowano w 5 krajach:
Somalia: 9 068 zachorowań (zapadalność 554/100 tys.) (stan zaszczepienia: 1 dawka 46%, 2. dawka 46%)
Jemen: 3 629 zachorowań (zapadalność 119/100 tys.) (stan zaszczepienia: 1 dawka 67%, 2. dawka 68%)
Afganistan: 3 629 zachorowań (zapadalność 91/100 tys.) (stan zaszczepienia: 1 dawka 64%, 2. dawka 66%)
Nigeria: 12 341 zachorowań (zapadalność 58/100 tys.) (stan zaszczepienia: 1 dawka 54%, 2. dawka 54%)
Etiopia: 3 039 zachorowań (zapadalność 26/100 tys.) (stan zaszczepienia: 1 dawka 60%, 2. dawka 58%).
Większość wystąpiła w Afryce i regionie wschodniośródziemnomorskim. Główną przyczyną tych epidemii była niedostateczna liczba dostępnych szczepionek. „Pandemia COVID-19 przerwała realizację szczepień, systemy ochrony zdrowia zostały przytłoczone z powodu chorych na COVID-19 i teraz obserwujemy powrót śmiertelnych chorób, w tym odry. W przypadku wielu innych chorób wpływ takich zakłóceń na realizację szczepień będzie odczuwalny przez dziesięciolecia” – powiedział dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, dyrektor generalny Światowej Organizacji Zdrowia.
„Nadszedł czas, aby przywrócić niezbędne szczepienia i rozpocząć kampanie nadrabiające niezrealizowane szczepienia, aby każdy miał dostęp do tych preparatów ratujących życie”- powiedział dr Tedros Adhanom Ghebreyesus.
57 kampanii szczepień w 43 krajach, które miały się odbyć od początku pandemii COVID-19 zostało odłożonych. Miały objąć szczepieniami 203 miliony osób, w większości dzieci. Wśród nich 19 to kampanie szczepień przeciw odrze. Niezrealizowane kampanie szczepień oznaczają narażenie 73 miliony dzieci na ryzyko zachorowania na odrę. W Ukrainie kampania nadrabiających szczepień przeciw odrze w 2019 roku została przerwana z powodu pandemii COVID-19, a następnie z powodu wojny. W latach 2017-2019 w Ukrainie odnotowano najwyższą zachorowalność na odrę w Europie- ponad 115 000 przypadków odry i 41 zgonów.
Stan zaszczepienia na poziomie ≥95% 2 dawkami bezpiecznej i skutecznej szczepionki przeciw odrze chroni dzieci przed odrą. W wielu krajach zakłócenia związane z pandemią COVID-19 opóźniły podawanie drugiej dawki szczepionki przeciw odrze.
UNICEF i WHO wraz z partnerami takimi jak GAVI, Vaccine Alliance, partnerzy Inicjatywy na rzecz odry i różyczki (M&RI), Bill & Fundacja Melinda Gates i inni wspierają wysiłki na rzecz wzmocnienia systemów rutynowych i nadrabiających szczepień na świecie.
UNICEF and WHO warn of perfect storm of conditions for measles outbreaks, affecting children. WHO.