Tragiczny przypadek odry u pacjenta z zaburzeniami odporności podkreśla znaczenie odporności zbiorowiskowej w ochronie szczególnie wrażliwych osób

26-letni mężczyzna leczony z powodu białaczki zgłosił się w ubiegłym roku do izby przyjęć szwajcarskiego szpitala z gorączką, bólem gardła i kaszlem. Po przyjęciu do szpitala, w ciągu następnych kilku dni, jego stan się pogorszył. Wystąpiła postępująca wysypka, owrzodzenie jamy ustnej i zapalenie spojówek, które sugerowały odrę. Badanie wymazu z gardła potwierdziło zakażenie wirusem odry. Leczenie rybawiryną (lekiem przeciwwirusowym), immunoglobulinami oraz witaminą A nie poprawiło jego stanu. Rozwinęło się ciężkie zapalenie płuc i po 17 dniach pacjent zmarł na skutek ciężkich powikłań w przebiegu odry. Osłabiony układ odpornościowy mężczyzny nie był w stanie zwalczyć tej choroby, mimo że był on zaszczepiony przeciwko odrze dwiema dawkami szczepionki w dzieciństwie.

„Odra nie jest chorobą łagodną, to poważna choroba” – powiedział główny autor publikacji Philipp Jent, lekarz medycyny ze szpitala Uniwersyteckiego w Bernie w Szwajcarii. „Powinniśmy podchodzić do szczepień odpowiedzialnie i pamiętać, że chronią nie tylko nas samych, ale również osoby wokół nas.”

Opisany przypadek potwierdza, że odra to poważna choroba, szczególnie dla osób z osłabionym układem odpornościowym, np. leczonych onkologicznie. Autorzy publikacji podkreślają również znaczenie odporności zbiorowiskowej w ochronie osób należących do takich grup ryzyka. Kiedy stan zaszczepienia przeciw odrze w danej społeczności jest wystarczająco wysoki, ograniczone jest również rozprzestrzenianie wirusa odry, co pomaga chronić osoby, które nie mogą być zaszczepione (np. noworodki, za małe na szczepienia lub osoby, takie jak opisany w publikacji pacjent). Jeżeli stan zaszczepienia przeciw odrze spada poniżej 95% bardziej prawdopodobne są epidemie. Według Światowej Organizacji Zdrowia w pierwszej połowie 2018 r. w Europie na odrę zachorowało ponad 41 000 dzieci i dorosłych, tj. więcej niż w całej ostatniej dekadzie w Europie. W Stanach Zjednoczonych według danych CDC w 2018 roku odnotowano 142 potwierdzone przypadki odry. Opublikowane na początku października dane dotyczące stanu zaszczepienia przeciw odrze w Stanach Zjednoczonych wskazują na stopniowy, ale niepokojący wzrost liczby dzieci niezaszczepionych dwiema dawkami szczepionki przeciw odrze, śwince i różyczce.
Autorzy podsumowali, że wysiłki zmierzające do zwiększenia zaufania do szczepień i zwiększenia odporności zbiorowiskowej powinny zostać zintensyfikowane. Lekarze opiekujący się pacjentami z zaburzeniami układu odporności powinni przekazywać informację, że osoby pozostające w bliskim kontakcie z pacjentami z zaburzeniami odporności, takie jak członkowie rodziny i przyjaciele, powinni być zaszczepieni przeciw odrze.

Źródło:

Philipp Jent, Mafalda Trippel, Manuel Frey, Alexander Pöllinger, Sabina Berezowska, Rupert Langer, Hansjakob Furrer, Charles Béguelin. Fatal Measles Virus Infection After Rituximab-Containing Chemotherapy in a Previously Vaccinated Patient. Open Forum Infectious Diseases, 2018; 5 (11).