Światowy Dzień Walki z Poliomyelitis i coraz bliżej eradykacji
24 października obchodzimy Światowy Dzień Walki z Polio! Obecny rok jest szczególny, ponieważ 2 miesiące temu Afryka została ogłoszona państwem wolnym od zachorowań wywoływanych dzikim wirusem poliomyelitis. Oznacza to eliminację z powierzchni tego kontynentu drugiego wirusa od czasów ospy prawdziwej 40 lat temu. Aktualnie zachorowania wywołane dzikimi szczepami wirusa polio występują tylko w dwóch krajach na świecie – w Pakistanie i Afganistanie.
W 1988 roku zapoczątkowano Światową Inicjatywę na rzecz Eradykacji Polio (Global Polio Eradication Initiative [GPEI]), polegającą na organizacji masowych akcji szczepień w krajach rozwijających się oraz kontynuacji szczepienia w krajach, w których wyeliminowano już zachorowania.
Liczba przypadków poliomyelitis na świecie zmniejszyła się o 99,9% od 1988 roku, przybliżając świat bardziej niż kiedykolwiek wcześniej do eradykacji poliomyelitis.
W Stanach Zjednoczonych choroba została wyeliminowana w 1979 r. W 1994 roku obie Ameryki zostały uznane za wolne od poliomyelitis. Europa poszła tym śladem w 2002 roku. Masowe wysiłki w zakresie szczepień rozpoczęte w Indiach w 1997 roku, doprowadziły do eliminacji zachorowań wywołanych dzikimi wirusami poliomyelitis w 2014 roku.
W 2015 roku ogłoszono eradykację dzikiego wirusa polio typ 2, w 2019 roku- eradykację dzikiego wirusa polio typ 3. Obecnie na świecie występują tylko szczepy polio typ 1.
Dziki wirus polio typ 1 występuje jeszcze w Afganistanie i Pakistanie. W 2019 roku odnotowano 29 zachorowań w Afganistanie oraz 147 zachorowań w Pakistanie.
W 26 krajach występowały zakażenia szczepami wirusa polio pochodzenia szczepionkowego (circulating vaccine-derived polioviruses [cVDPV]), które w wyniku mutacji nabywają ponownie zdolności neurowirulencji i krążenia w populacji. Powstawaniu zmutowanych szczepów sprzyjają niskie wskaźniki stanu zaszczepienia populacji przeciwko polio.
Obecnie najważniejszym wyzwaniem pozostaje możliwość kontynuowania programów szczepień przeciwko poliomyelitis w celu utrzymania jak największego poziomu zaszczepienia.
Szczepienia powinny być realizowane, dopóki na świecie występują jeszcze zachorowania wywołane dzikimi szczepami polio.
Chard A.N. i wsp. Progress toward polio eradication – worldwide, January 2018–March 2020. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2020;69:784- 789.
Prof. Hilary Koprowski (1916-2013).
