Ryzyko wystąpienia incydentów zakrzepowo-zatorowych po podaniu szczepionki AstraZeneca jest małe, podobne jak w populacji ogólnej. Aktualne stanowisko Sekcji ds. hemostazy Polskiego Towarzystwa Hematologów i Transfuzjologów.

Opublikowano w dniu: 9 kwietnia 2021

7 kwietnia 2021 roku Sekcja ds. hemostazy Polskiego Towarzystwa Hematologów i Transfuzjologów udostępniła uaktualnione stanowisko w sprawie szczepionki przeciwko COVID-19 firmy AstraZeneca. W świetle aktualnych danych szczepienie przeciwko zakażeniu wirusem SARS-CoV-2 preparatem firmy AstraZeneca (Vaxzevria) jest skuteczne w zapobieganiu ciężkim postaciom COVID-19. Ryzyko wystąpienia incydentów zakrzepowo-zatorowych jest małe, podobne jak w populacji ogólnej. Odnotowano jednak bardzo rzadką, szczególną postać incydentów zakrzepowych po podaniu szczepionki AstraZeneca. Częstość występowania nietypowych incydentów zakrzepowych jest bardzo rzadka, szacowana na 1–10 przypadków na 1 000 000 zaszczepionych.

Dotychczas w Europie zgłoszono <200 przypadków rzadkiego niepożądanego odczynu VIPIT (vaccine induced prothrombotic immune thrombocytopenia). Powikłanie to najczęściej obserwuje się po upływie 4 do 20 dni od podania szczepionki firmy AstraZeneca, zwykle u osób <55. roku życia, częściej u kobiet niż u mężczyzn. Objawy choroby przypominają nabytą trombofilię na podłożu autoimmunologicznym, tj. małopłytkowość indukowaną heparyną (heparin-induced thrombocytopenia – HIT), mimo że chory nie otrzymywał heparyny. Typową zmianą jest zmniejszenie liczby płytek we krwi obwodowej <150 000/µl (bez zwiększenia ryzyka krwawień). Manifestacje VIPIT to przede wszystkim zakrzepica zatok żylnych mózgowia, ale także zakrzepica żył trzewnych, zakrzepica żył głębokich o różnym umiejscowieniu, a także udar niedokrwienny mózgu lub zatorowość obwodowa.

Całość stanowiska dostępna jest na stronie Medycyny Praktycznej/Szczepienia.

Aktualne dane nadal wskazują, że korzyści ze szczepienia preparatem AstraZeneca (Vaxzevria) zdecydowanie przeważają nad ryzykiem bardzo rzadko występujących działań niepożądanych, w tym incydentów zakrzepowo-zatorowych.

Ryzyko zagrażającej życiu zakrzepicy u chorych na COVID-19 jest natomiast bardzo duże.

Po szczepieniu należy pamiętać o działaniach mogących zmniejszać ryzyko incydentów żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, tj. unikać unieruchomienia, odpowiednio zwiększyć spożycie płynów. Osoby przyjmujące leki przeciwkrzepliwie powinny kontynuować leczenie, nie przerywając go ani bezpośrednio przed szczepieniem, ani po zaszczepieniu.