Postęp i wyzwania japońskiego programu szczepień
Japonia często przytaczana jest przez środowiska przeciwne szczepieniom jako przykład gdzie wyzwania dotyczące szczepień rozwiązywane były w nieco inny sposób w porównaniu do innych krajów. Japoński program szczepień ochronnych w ostatnim czasie jednak się bardzo rozwinął. Wprowadzenie kilku nowych szczepionek, w szczególności produkowanych za granicą oraz rozszerzenie Krajowego Programu Szczepień o nowe ważne szczepionki pozwoliło zamknąć „lukę w szczepieniach” wynikającą z opóźnienia japońskiego programu szczepień w stosunku do programów szczepień w pozostałych krajach rozwiniętych.
Znaczący postęp w japońskim programie szczepień jest widoczny od 2014 roku kiedy WHO ogłosiła eliminację odry w Japonii (marzec 2014), wprowadzono do powszechnego Programu Szczepień szczepionkę przeciw ospie wietrznej (październik 2015) oraz wprowadzono powszechne szczepienia przeciw wzwB (październik 2016). Ważnym krokiem naprzód było też włączenie do pakietu Programu Szczepień w Japonii szczepień przeciw śwince oraz szczepień przeciw rotawirusom, wcześniej w tym kraju niepodawanych.
Pomimo tak obiecujących decyzji władz japońskich nadal pozostaje wiele wyzwań. Najważniejszym wydają się konsekwencje decyzji z 2013 r., kiedy Minister Zdrowia Japonii wstrzymał zalecenia dotyczące podawania szczepionek przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV). Szczepienia przeciw HPV wprowadzone w Japonii w 2010 roku i rozszerzone na całą populację nastolatków w wieku 12-16 lat cieszyły się wysoką akceptacją, czego dowodem był stan zaszczepienie bliski 70%. Na początku 2013 roku pojawiły się medialne informacje o działaniach niepożądanych po szczepieniu przeciw HPV. Doprowadziło to do załamania się programu szczepień przeciw HPV. Z decyzji wstrzymania zaleceń dla szczepień przeciw HPV dotychczas się nie wycofano, pomimo niepodważalnych dowodów naukowych potwierdzających bezpieczeństwo szczepionek przeciw HPV.
Dużym wyzwaniem związanym z realizacją programu szczepień w Japonii pozostają również problemy z dostępem do niektórych preparatów z bazowego pakietu szczepionek produkowanych dotąd przez krajowego wytwórcę. Wynika to z klęski żywiołowej w regionie największego wytwórcy szczepionek, a dodatkowo z wykrytych tam nieprawidłowości w procesie wytwarzania szczepionek. Władze sanitarne Japonii będą teraz musiały bazować na szczepionkach wytwarzanych za granicą. Wymaga to szczegółowej oceny z wyprzedzeniem czasowym zapotrzebowania na szczepionki. Wydaje się, że to jedyna droga aby zabezpieczyć populację japońskich dzieci przed chorobami zakaźnymi, przed którymi mogą ochronić szczepienia.
Źródło:
Saitoh A., Okabe N. Progress and challenges for the Japanese immunization program: Beyond the „vaccine gap”. Vaccine 2018, 3, 4582-88.
