Polio w Afganistanie: zmiany polityczne a eradykacja poliomyelitis
Dziki wirus poliomyelitis występuje obecnie w dwóch krajach – Pakistanie i Afganistanie. Globalna kampania na rzecz eradykacji poliomyelitis radykalnie zmniejszyła liczbę przypadków tej przerażającej choroby. W 1988 roku zarejestrowano 350 000 przypadków choroby w 125 krajach. W 2020 roku odnotowano 139 potwierdzonych przypadków poliomyelitis, z których wszystkie wystąpiły w Pakistanie (85 przypadków) i Afganistanie (56 przypadków). W 2021 roku, do końca sierpnia, odnotowano tylko dwa przypadki – po jednym w każdym z tych krajów.
Trudno jednoznacznie ocenić jak zmiany polityczne i przejęcie władzy przez Talibów w Afganistanie wpłyną na program eradykacji poliomyelitis. Biorąc pod uwagę poprzednie lata rządów Talibów w Afganistanie (1996-2001) oraz sytuację na obszarach, na których Talibowie od jakiegoś czasu mają silne wpływy, nie wiemy czy agencje międzynarodowe realizujące program eradykacji poliomyelitis mogą liczyć na współpracę czy wrogość. Jeszcze w 2020 roku panował pewien optymizm, że możliwa byłaby bliższa współpraca z Talibami na obszarach przez nich kontrolowanych. Teraz, gdy kontrolują oni cały kraj, mogą pojawić się trudności, ponieważ międzynarodowe agencje, które były zaangażowane w program szczepień, w zasadzie opuściły kraj.
„Jeśli Talibowie mogą powiedzieć, że zdecydowanie popierają program eradykacji polio i chcą to osiągnąć dla Afganistanu, mogą kontrolować chorobę w swoim kraju i ostatecznie zbliżyć nas do jej wykorzenienia, dajmy im tę szansę. Wiemy również o aktywnej roli kobiet w programach szczepień w tym regionie. Kobiety miały ogromny wpływ na opiekę domową i inne usługi związane ze szczepieniami. Zostały przeszkolone i chcą pełnić te role. Nie wiemy jeszcze, jak rozwinie się ich rola w Afganistanie, więc musimy być ostrożni mówiąc, czy możemy bazować na działaniach opracowanych w ostatnich latach. Musimy poczekać i zobaczyć”- powiedział David Salisbury, przewodniczący Globalnej Komisji ds. Certyfikacji Eradykacji Polio.
Dziki wirus poliomyelitis może rozprzestrzeniać się w przypadku braku szczepień. Jeśli Afganistan straci kontrolę nad szczepieniami i monitorowaniem choroby, wirus może przedostać się do innych części kraju. Istnieje również przepływ ludzi między Afganistanem a Pakistanem. Szczepienia są konieczne, żeby do tego nie doszło.
Dlaczego nadzór epidemiologiczny nad chorobą poliomyelitis?
Bardzo ważne jest, abyśmy mogli być pewni, że jeśli nie zgłoszono żadnych przypadków poliomyelitis, oznacza to, że one faktycznie nie występują. Dlatego tak ważne jest utrzymanie nadzoru. Nie tylko musimy prowadzić akcję szczepień lepiej niż wcześniej, ale nadzór epidemiologiczny będziemy musieli mieć również lepszy niż wcześniej. W ostatnich latach Afganistan był w stanie zgłaszać przypadki zakażeń wywołanych przez zmutowane wirusy pochodzące ze szczepionki (VDPV), co świadczy o tym, że nadzór działał.
Transmisja poliomyelitis w przeszłości została przerwana w wielu krajach, gdzie była bardzo skomplikowana sytuacja polityczna.
Obecnie pozostały tylko dwa kraje z dzikim wirusem polio typu 1 (WPV1). Typ 2 i typ 3 wirusa poliomyelitis zostały wyeliminowane. Wiemy, że można również wyeliminować dzikiego wirusa polio typ 1. Okoliczności mogą być trudne, ale to nie znaczy, że nie jest to możliwe. Gdyby udało się przerwać transmisję polio w Afganistanie i Pakistanie i uzyskać certyfikat od odpowiedniej Komisji Regionalnej, wtedy na poziomie Globalnej Komisji ds. Eradykacji Poliomyelitis można byłoby potwierdzić globalnie eradykację wszystkich trzech typów wirusa.
Od 1988 r. na świecie prowadzony jest ogólnoświatowy Program Eradykacji Poliomyelitis, dążący do całkowitej eliminacji wirusa z powierzchni ziemi.
Globalna kampania na rzecz eradykacji poliomyelitis radykalnie zmniejszyła liczbę przypadków choroby. W 1988 roku zarejestrowano 350 000 przypadków poliomyelitis w 125 krajach. W 2020 roku odnotowano 139 potwierdzonych przypadków poliomyelitis, z których wszystkie wystąpiły w Pakistanie i Afganistanie.
Polio in Afganistan: can the Taliban deliver eradication? Vaccines Today 21/09/21.