Czy szczepienie przeciw wzwB w okresie noworodkowym jest nadal potrzebne?

Głównym celem szczepienia przeciw wzwB jest ochrona przed rozwojem przewlekłej formy zapalenia wątroby. Konieczność szczepienia przeciw wzw B małych dzieci wynika stąd, że małe dzieci zakażone wzwB narażone są na wyższe ryzyko powikłania pod postacią raka wątrobowokomórkowego niż wtedy kiedy do zakażenia dojdzie w wieku dorosłym. Ryzyko przewlekłego zapalenia wątroby po zakażeniu w wieku noworodkowym wynosi 80-90%, w niemowlęcym 30-60%, a osoby dorosłej 5%.

Zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych pierwszą dawkę szczepienia przeciw wzwB należy podać dziecku w ciągu 24 godzin po urodzeniu. Szczepionki podawane w pierwszej dobie życia są bezpieczne i doskonale przebadane.

Szczepionkę przeciw wzwB podajemy noworodkom w pierwszej dobie życia aby zabezpieczyć je przed zakażeniem od matki. Nie wszystkie przyszłe matki wiedzą, że są nosicielkami wirusa wzwB i dlatego podczas porodu lub w trakcie karmienia piersią mogą przekazać wirusa dziecku. Podanie szczepionki bezpośrednio po urodzeniu znacznie to ryzyko ogranicza.

Mamy coraz lepszą sytuację epidemiologiczną wzwB. Rodzące kobiety, coraz rzadziej są nosicielkami wzwB. Kobieta w ciąży w ramach obowiązkowych badań przesiewowych ciężarnych powinna być badana na obecność antygenu HBsAg. Badanie takie jest ważne aby zidentyfikować noworodki matek zakażonych wzwB. W praktyce program ten nie zawsze jest realizowany zadowalająco i wciąż zdarzają się sytuacje, kiedy do porodu zgłaszają się matki bez aktualnych badań w kierunku HBsAg. Gdyby cały program realizowano zgodnie z zaleceniami moglibyśmy ograniczyć szczepienie przeciw wzwB jedynie do grupy dzieci urodzonych przez matki z potwierdzonym nosicielstwem wirusa wzwB.

Dzięki powszechnym szczepieniom dzieci przeciw wzwB znacząco zmniejszyła się liczba zakażeń i zachorowań na wzwB. Zapadalność na ostre wzwB zmniejszyła się z 4/100 000 w 1985 r. do 0,13/100 000 w 2016 r. Jednak wciąż nowe zachorowania jak i przewlekła postać choroby dotyczą młodych dorosłych, w tym potencjalnych matek.

Powszechne szczepienia niemowląt przeciw wzw B prowadzone są w Polsce od 1996 r., co oznacza, że pokolenie obecnych 20- latków jest już uodpornione. Zbliżamy się więc powoli do momentu kiedy będziemy mogli zrezygnować ze szczepień przeciw wzw B w pierwszej dobie życia i przesunąć je na okres niemowlęcy.