Szczepienia zalecane dla pracowników ochrony zdrowia

Szczepienia pracowników ochrony zdrowia zapewniają indywidualną ochronę im samym, ochronę ich pacjentów oraz współpracowników. Nieuodpornieni pracownicy ochrony zdrowia po zakażeniu mogą być źródłem zakażenia dla pacjentów i współpracowników.

Ważna jest wiedza dotycząca stanu uodpornienia: tj. przebytej chorobie lub dokumentacja dotycząca stanu uodpornienia (poziom przeciwciał).

Pracownicy ochrony zdrowia powinni pamiętać o szczepieniach przeciw:

• wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (wzwB), osoby wykonujące zawód medyczny (lekarze, pielęgniarki, pielęgniarze, diagności laboratoryjni, fizjoterapeuci) są narażone w sposób szczególny na zakażenie wirusem wzw B. O ile nie byli wcześniej zaszczepieni, powinny poddać się szczepieniu,
• COVID-19 (od 1 marca 2022 roku szczepienie przeciw COVID-19 jest obowiązkowe dla osób wykonujących zawód medyczny, farmaceutów, studentów medycyny, pracowników podmiotów medycznych),
• grypie sezonowej,
• krztuścowi, szczególnie osoby mające kontakt z noworodkami i niemowlętami,
• odrze, śwince i różyczce (szczepionką MMR), szczególnie nieszczepieni w ramach szczepień obowiązkowych lub zaszczepieni tylko 1 dawką,
• meningokokom, osoby narażone na ryzyko inwazyjnej choroby meningokokowej,
• ospie wietrznej, osoby, które nie chorowały na ospę wietrzną w dzieciństwie i nie zostały wcześniej zaszczepione.

W przypadku kontaktu z osobą zakażoną na odrę lub ospę wietrzną nieuodpornieni lekarze/pielęgniarki mogą być poddani szczepieniom poekspozycyjnym do 72 h od narażenia.  Wymagana jest wtedy izolacja od kontaktu z pacjentem.

Amerykański Komitet Doradczy do spraw Szczepień (ACIP) z uwagi na duże ryzyko zakażenia w miejscu pracy i/lub poważnych następstw choroby a także ryzyka dla pacjentów zaleca rutynowe szczepienia (o ile nie ma przeciwwskazań) przeciw grypie, odrze, śwince, różyczce, krztuścowi szczepionką dTap (przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi z obniżoną zawartością antygenów) i ospie wietrznej.

Zalecenia szczepień przeciw grypie dotyczą wszystkich pracowników ochrony zdrowia, ale są szczególnie istotne dla osób, które kontaktują się bezpośrednio z pacjentem z grupy ryzyka, tj. małymi dziećmi czy też pacjentami z zaburzeniami odporności (czytaj więcej).

Wszyscy pracownicy ochrony zdrowia powinni w każdym sezonie zaszczepić się  przeciw grypie, aby lepiej chronić siebie i pacjentów przed tą poważną infekcją wirusową. W każdym sezonie grypowym choruje wielu pracowników ochrony zdrowia. Dodatkowo u nawet 50% zdrowych młodych dorosłych, zakażenie wirusem grypy przebiega bezobjawowo lub objawy są słabo widoczne. Niektórzy z nich mogą rozsiewać wirusa przed pojawieniem się objawów. Lekarz , który nie szczepi się przeciw grypie, naraża swoich pacjentów na ryzyko zachorowania, związane z chorobą powikłania (jak niewydolność oddechowa, zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia oraz ostra niewydolność nerek), a nawet zgon. Taka postawa jest niezgodna z zasadą „Primum non nocere” („Po pierwsze: nie szkodzić”), którą powinni kierować się lekarze w postępowaniu z pacjentem. Jedynym uzasadnienie braku szczepienia mogą być jedynie przeciwwskazania medyczne do szczepień.

Korzyści płynące ze szczepień pracowników ochrony  zdrowia są oczywiste. Skuteczność szczepień może sięgać nawet ponad 70-80%, w sezonie gdy szczep wirusa grypy krążący w populacji pokrywa się w dużym stopniu z wchodzącym w skład szczepionki. Szczepienia prowadzą do mniejszej liczby zachorowań na grypę wśród pracowników ochrony zdrowia i pacjentów oraz niższej absencji w pracy.

Szczepienia przeciw grypie dla pracowników ochrony zdrowia zalecane są z dwóch najważniejszych powodów:

• aby chronić siebie i swoich najbliższych i nie przenieść wirusa grypy do swojego środowiska domowego;
• aby chronić pacjenta i nie narazić go na zakażenie grypą chorując samemu.

Zalecenia szczepień przeciw grypie dotyczą wszystkich pracowników ochrony zdrowia, ale są szczególnie istotne dla osób, które kontaktują się bezpośrednio z pacjentem z grupy ryzyka, tj. małymi dziećmi, pacjentami z zaburzeniami odporności (czytaj więcej).