Jaki jest stan zaszczepienia przeciw odrze w Polsce?
Szczepienie przeciw odrze realizowane jest szczepionką skojarzoną MMR przeciw odrze, śwince i różyczce. Szczepienie MMR jest obowiązkowe (bezpłatne). Obejmuje podanie dwóch dawek szczepionki: pierwszej dawki w 13-15 miesiącu życia (dawka podstawowa) oraz drugiej dawki w 6 roku życia (dawka uzupełniająca).
Szczepienia przeciw odrze prowadzone są od 1975 roku. Dzięki nim udało się znacząco ograniczyć liczbę zachorowań na odrę i zapobiec wielu powikłaniom i zgonom.
Przez wiele lat utrzymywano wysoki stan zaszczepienia przeciw odrze na poziomie 98-99%. W ostatnim dziesięcioleciu obserwujemy w Polsce niepokojący trend zniżkowy odsetka dzieci zaszczepionych przeciw odrze, śwince i różyczce (szczepionką MMR). Spadek zaszczepionych dzieci ma szczególne znaczenie w przypadku odry, która należy do jednej z najbardziej zakaźnych chorób, która do utrzymania odporności populacyjnej wymaga aż 95% stanu zaszczepienia.
Zgodnie z danymi NIZP PZH-PIB w 2021 roku stan zaszczepienia pierwszą dawką wynosił 91,9% (dane dla rocznika 2018), a drugą dawką – 84,6% (dane dla rocznika 2014).
W 2022 roku stan zaszczepienia pierwszą dawką wynosił 90,8% (dane dla rocznika 2019), a drugą dawką – 86,2% (dane dla rocznika 2015).
Sytuacja może być jeszcze bardziej niepokojąca kiedy oceniamy stan zaszczepienia na poziomie województw/powiatów, gdzie widoczne są spore różnice. Np. w 2022 r. stan zaszczepienia pierwszą dawką MMR wynosił od 96,9% (woj. kujawsko-pomorskie) i 96,8% (woj. warmińsko-mazurskie) do 86,7% (woj. mazowieckie) i 85,7% (woj. podlaskie).
Zgrupowanie w jednym miejscu dużej liczby nieuodpornionych dzieci, np. w środowiskach żłobków/przedszkoli stwarza ryzyko wystąpienia zachorowań na odrę w ogniskach epidemicznych.
Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) stan zaszczepienia co najmniej 95% po podaniu pierwszej i drugiej dawki szczepionki MMR pozwala utrzymać odporność zbiorowiskową. Dzięki temu przed odrą chronione są również osoby, które nie zostały zaszczepione, ponieważ są za małe lub szczepienie było niemożliwe z powodu przeciwwskazań medycznych). Utrzymanie wysokiego stanu zaszczepienia przeciw odrze stanowi również szansę eradykacji wirusa odry z powierzchni ziemi. Wtedy będzie można zakończyć szczepienia przeciw odrze.
