Jak ochronić się przed półpaścem?

Wirus ospy wietrznej i półpaśca po przebyciu zachorowania na ospę wietrzną pozostaje w zwojach nerwowych pacjenta w formie nieaktywnej i w sytuacji wystąpienia osłabienia odporności ulega aktywacji, powodując wystąpienie objawów półpaśca. U niektórych pacjentów takie dodatkowe czynniki jak wiek, choroby przewlekle, prowadzona terapia, powodują ciężki przebieg choroby lub wystąpienie powikłań, tj. neuralgia półpaścowa.

Głównym czynnikiem ryzyka wystąpienia półpaśca jest wiek. Zwiększona zachorowalność obserwuje się u osób w wieku 50 lat i więcej. Wśród ważnych czynników ryzyka wymieniane są również choroby prowadzące do zaburzenia odporności, np. rozsiane nowotwory, w tym hematologiczne, zakażenie wirusem HIV, terapie prowadzące do immunosupresji u pacjentów po przeszczepach narządów lub u pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi. Częstość występowania półpaśca jest wyższa wśród pacjentów z obniżoną odpornością w porównaniu z populacją ogólną, np. zapadalność wśród pacjentów po przeszczepie komórek macierzystych w Stanach Zjednoczonych wynosiła 43/1000 w porównaniu z 4,8/1000 w populacji ogólnej. Większą zapadalność na półpasiec obserwuje się również w populacjach pacjentów po przeszczepie narządu litego (17/1000) pacjentów zakażonych wirusem HIV (17,4/1000) lub z reumatoidalnym zapaleniem stawów (12,2/1000).

W związku ze starzeniem się społeczeństwa, wzrostem zachorowalności na choroby nowotworowe oraz częstszym stosowaniem terapii zaburzających odporność, należy oczekiwać wzrostu zapadalności na półpasiec. Ostatnie badania prowadzone w Stanach Zjednoczonych potwierdzają zwiększone ryzyko zachorowania na półpasiec po przechorowaniu COVID-19.

W najbliższych miesiącach na polskim rynku ma pojawić się szczepionka przeciw półpaścowi oraz neuralgii półpaścowej o nazwie Shingrix. To szczepionka rekombinowana z adiuwantem do podawania u osób w wieku 50 lat lub starszych i dorosłym w wieku 18 lat lub starszym z grup ryzyka wystąpienia półpaśca.