Szczepienia noworodków przeciw wzw B podstawą działań prowadzących do eliminacji zakażeń HBV
Eksperci WHO opublikowali główne wnioski wynikające z długoterminowego wpływu szczepienia niemowląt przeciw wzw B na rozpowszechnienie zakażeń wirusem HBV w populacji. Szczepienie przeciw wzw B skutecznie zapobiega zakażeniom u dzieci oraz wpływa na obniżenie rozpowszechnienia HBV po ponad 15 latach od wprowadzenia obowiązkowych szczepień dzieci. Powszechne szczepienia niemowląt z podaniem I dawki w pierwszej dobie życia w większym stopniu redukują rozpowszechnienie zakażeń HBV w populacji niż programy skierowane do dzieci urodzonych przez matki zakażone HBV. Rośnie też liczba krajów, gdzie młodzi dorośli (przyszli rodzice) są uodpornieni przeciw wzwB.
Szczepionka przeciw wzw B, istniejąca od 1981 r. od wielu lat znajduje się w programach obowiązkowych szczepień ochronnych w wielu krajach. W 1984 r. Tajwan jako pierwszy wdrożył powszechny program szczepienia niemowląt, w Polsce obowiązkowe szczepienia noworodków przeciw wzw B rozpoczęto w 1994 r.
Obecnie większość krajów prowadzi programy szczepienia dzieci przeciw wzw B (184 kraje w 2014 r.), jednak tylko101 krajów na całym świecie stosuje obowiązkowe szczepienie noworodków z podaniem I dawki w ciągu 24 godzin po urodzeniu – zgodnie z aktualnymi zaleceniami WHO, a kolejnych 20 krajów posiada programy, w których obowiązkowo w 1 dobie życia szczepione są noworodki urodzone przez kobiety zakażone wirusem HBV lub o podwyższonym ryzyku zakażenia HBV.
Zgodnie z ogłoszoną przez WHO w 2016 r. strategią eliminacji wirusowych zapaleń wątroby jako zagrożenia dla zdrowia publicznego (Global Health Sector Strategy on viral hepatitis for 2016-2021) do 2030 r. zapadalność na wzw B powinna zostać zredukowana o 95 %, a rozpowszechnienie HBsAg wśród dzieci nie powinno przekraczać 0,1%. Stan zaszczepienia dzieci trzema dawkami szczepionki przeciw wzw B powinien osiągnąć 90% w 2020 roku.
W lipcowym numerze Bulletin of the World Health Organization opublikowano systematyczny przegląd prac (z metaanalizą) dotyczących długoterminowego wpływu szczepienia niemowląt przeciw wzw B na rozpowszechnienie zakażeń HBV w populacji oraz podsumowanie wydawcy poświęcone tej publikacji.
Eksperci WHO wskazują na 3 główne wnioski wynikające z przedstawionej pracy:
- szczepienie przeciw wzw B skutecznie zapobiega zakażeniom u dzieci oraz wpływa na obniżenie rozpowszechnienia HBV po ponad 15 latach od wprowadzenia obowiązkowych szczepień dzieci
- powszechne szczepienia niemowląt z podaniem I dawki w pierwszej dobie życia w większym stopniu redukują rozpowszechnienie zakażeń HBV w populacji niż programy celowane na dzieci urodzone przez matki zakażone HBV
- rośnie liczba krajów z młodym pokoleniem potencjalnych rodziców w coraz większym stopniu wolnym od zakażeń HBV.
Wyniki badań potwierdzają, iż cele określone w programie eliminacji wzw B są możliwe do osiągnięcia na drodze realizacji interwencji określonych przez WHO, w pierwszej kolejności poprzez powszechne szczepienia niemowląt z podaniem I dawki w pierwszej dobie życia.
W krajach, w których powszechne szczepienia przeciw wzw B wprowadzono ponad 20 lat temu, roczniki dzieci zaszczepionych najwcześniej weszły już w dorosłość i są chronione przed zakażeniem HBV poprzez kontakty seksualne, a stając się rodzicami nie będą źródłem zakażenia dla swoich dzieci.
Źródła:
Whitford K. i wsp. Long-term impact of infant immunization on hepatitis B prevalence: a systematic review and meta-analysis. Bull World Health Organ 2018;96:484–497.
Hutin Y. i wsp. Preventing hepatitis B virus infection: milestones and targets. Bull World Health Organ 2018;96:443–443A.
