Szczepienia noworodków przeciw wzw B podstawą działań prowadzących do eliminacji zakażeń HBV

Szczepionka przeciw wzw B, istniejąca od 1981 r. od wielu lat znajduje się w programach obowiązkowych szczepień ochronnych w wielu krajach. W 1984 r. Tajwan jako pierwszy wdrożył powszechny program szczepienia niemowląt, w Polsce obowiązkowe szczepienia noworodków przeciw wzw B rozpoczęto w 1994 r.

Obecnie większość krajów prowadzi programy szczepienia dzieci przeciw wzw B (184 kraje w 2014 r.), jednak tylko101 krajów na całym świecie stosuje obowiązkowe szczepienie noworodków z podaniem I dawki w ciągu 24 godzin po urodzeniu – zgodnie z aktualnymi zaleceniami WHO, a kolejnych 20 krajów posiada programy, w których obowiązkowo w 1 dobie życia szczepione są noworodki urodzone przez kobiety zakażone wirusem HBV lub o podwyższonym ryzyku zakażenia HBV.

Zgodnie z ogłoszoną przez WHO w 2016 r. strategią eliminacji wirusowych zapaleń wątroby jako zagrożenia dla zdrowia publicznego (Global Health Sector Strategy on viral hepatitis for 2016-2021) do 2030 r. zapadalność na wzw B powinna zostać zredukowana o 95 %, a rozpowszechnienie HBsAg wśród dzieci nie powinno przekraczać 0,1%. Stan zaszczepienia dzieci trzema dawkami szczepionki przeciw wzw B  powinien osiągnąć 90% w 2020 roku.

W lipcowym numerze  Bulletin of the World Health Organization opublikowano systematyczny przegląd prac (z metaanalizą) dotyczących długoterminowego wpływu szczepienia niemowląt przeciw wzw B na rozpowszechnienie zakażeń HBV w populacji oraz podsumowanie wydawcy poświęcone tej publikacji.

Eksperci WHO wskazują na 3 główne wnioski wynikające z przedstawionej pracy:

• szczepienie przeciw wzw B skutecznie zapobiega zakażeniom u dzieci oraz wpływa na obniżenie rozpowszechnienia HBV po ponad 15 latach od wprowadzenia obowiązkowych szczepień dzieci
• powszechne szczepienia niemowląt z podaniem I dawki w pierwszej dobie życia w większym stopniu redukują rozpowszechnienie zakażeń HBV w populacji niż programy celowane na dzieci urodzone przez matki zakażone HBV
• rośnie liczba krajów z młodym pokoleniem potencjalnych rodziców w coraz większym stopniu wolnym od zakażeń HBV.

Wyniki badań potwierdzają, iż cele określone w programie eliminacji wzw B są możliwe do osiągnięcia na drodze realizacji interwencji określonych przez WHO, w pierwszej kolejności poprzez powszechne szczepienia niemowląt z podaniem I dawki w pierwszej dobie życia.

W krajach, w których powszechne szczepienia przeciw wzw B wprowadzono ponad 20 lat temu, roczniki dzieci zaszczepionych najwcześniej weszły już w dorosłość i są chronione przed zakażeniem HBV poprzez kontakty seksualne, a stając się rodzicami nie będą źródłem zakażenia dla swoich dzieci.

Źródła:

Whitford K. i wsp. Long-term impact of infant immunization on hepatitis B prevalence: a systematic review and meta-analysis. Bull World Health Organ 2018;96:484–497.

Hutin Y. i wsp. Preventing hepatitis B virus infection: milestones and targets. Bull World Health Organ 2018;96:443–443A.