Wzrost inwazyjnych zakażeń meningokokowych wywołanych meningokokami grupy W-135
Na przestrzeni ostatnich kilku lat obserwujemy wzrost częstości występowania inwazyjnych zakażeń meningokokowych wywołanych meningokokami grupy W-135. Serogrupa ta jest coraz bardziej istotna klinicznie, w związku z rosnącą liczbą zachorowań odnotowywanych w Europie oraz na innych kontynentach. Dotyczy to również Polski. Wraz z szybkim wzrostem udziału meningokoków grupy W-135, rośnie znaczenie ochrony jaką zapewnia szczepionka 4-składnikowa przeciw meningokokom grupy A, C, W-135, Y.
Zakażenia meningokokowe są wywoływane przez bakterie – dwoinki zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, zwane również meningokokami (Neisseria meningitidis). Wśród 12 grup serologicznych wyróżnionych na podstawie różnic w budowie polisacharydowej otoczki, na świecie niebezpieczne są serogrupy: A, B, C, W-135, Y.
Najgroźniejszym objawem zakażenia meningokokowego jest inwazyjna choroba meningokokowa (IChM), która obejmuje zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub sepsę (posocznicę). Rozwija się bardzo szybko, jest obarczona wysoką śmiertelnością i trwałymi powikłaniami. Z danych epidemiologicznych wynika, że zakażenia inwazyjne wywołane meningokokami grupy W-135 mogą przybierać nietypowy przebieg, w postaci np. maski brzusznej lub objawów ze strony układu oddechowego. Śmiertelność związana z tymi zachorowaniami jest najwyższa spośród wszystkich serogrup (15,4% vs. do 7,4% dla wszystkich serogrup meningokoków).
Z danych KOROUN wynika, że w Polsce inwazyjną chorobę meningokokową wywołują najczęściej meningokoki serogrupy B, C oraz W-135. Najwięcej zakażeń meningokokowych występuje wśród niemowląt. Niezmiennie od wielu lat, za IChM odpowiedzialne są w tej grupie wieku meningokoki serogrupy B (ok. 70% zachorowań). Pozostałe 30% to zachorowania wywołane przez meningokoki grupy C oraz W-135. W ostatnich latach obserwowany jest wzrost odsetka zakażeń wywołanych przez meningokoki serogrupy W-135, od 2014 roku, ponad 5-krotny. Wraz z szybkim wzrostem udziału meningokoków grupy W-135, rośnie znaczenie ochrony jaką zapewnia szczepionka 4-składnikowa przeciw grupie A, C, W-135, Y.
W związku z rosnącą liczbą zakażeń wywołanych meningokokami grupy W-135 w niektórych krajach, m.in. w Wielkiej Brytanii, Chile zadecydowano o wdrożeniu szczepień przeciw meningokokom grupy A, C, W-135, Y, które zastąpiły wcześniej stosowane szczepienia przeciw serogupie C.
Na rynku dostępna jest:
- skoniugowana szczepionka przeciw meningokokom grupy A,C,W135,Y, którą można podawać od 6 tygodnia życia w następującym schemacie:
– dzieci w wieku od 6 tygodni do <6 miesięcy: 2 dawki w odstępie 2 miesięcy + dawka przypominająca po 12 miesiącu życia,
– dzieci w wieku od 6 miesięcy do <12 miesięcy: 1 dawka + dawka przypominająca po 12 miesiącu życia (min 2 miesiące po dawce podstawowej),
– dzieci od 2 roku życia i dorośli: pojedyncza dawka.
- skoniugowana szczepionka przeciw meningokokom grupy A, C, W135, Y, którą można podawać dzieciom od 11 lat i starszym- 1 dawka. Brak danych dotyczących podawania szczepionki u osób starszych w wieku powyżej 65 lat.
Inwazyjna choroba meningokokowa (IChM) w Polsce w 2019 roku. Dane KOROUN. 02.06.2020.
Peterson ME, Li Y, Bita A, Moureau A, Nair H, Kyaw MH; Meningococcal Surveillance Group (in alphabetical order), Abad R, Bailey F, Garcia IF, Decheva A, Krizova P, Melillo T, Skoczynska A, Vladimirova N. Meningococcal serogroups and surveillance: a systematic review and survey. J Glob Health. 2019 Jun;9(1):010409.