Technologia wektora adenowirusowego stosowana w szczepionce przeciw COVID-19 wykorzystana do opracowania szczepionek przeciwnowotworowych
Naukowcy uważają, że pandemia SARS-CoV-2 przyspieszyła rozwój technologii, wprowadzenia syntetycznych szczepionek RNA i szczepionek wektorowych o co najmniej dziesięć lat. Doświadczenia zdobyte w wykorzystaniu najnowszych technologii do opracowania szczepionek przeciw COVID-19 stanowią bazę w opracowywaniu kolejnych innowacyjnych preparatów. Przykładem są zaawansowane badania opracowania szczepionek przeciwnowotworowych opartych na technologii wektorów wirusowych stosowanych w zespole badawczym z Uniwersytetu w Oksfordzie oraz AstraZeneca, które mogą okazać się rewolucją w leczeniu raka.
W czasopiśmie Journal for ImmunoTherapy of Cancer opublikowano pierwsze wyniki badań zastosowania szczepionki w połączeniu z immunoterapią w terapii różnych nowotworów. Wykazano, że zastosowanie szczepionki opracowanej z wykorzystaniem technologii wektorowej (podobnej jak w szczepionce przeciw COVID-19 AstraZeneca) w połączeniu z immunoterapią powoduje zdecydowanie większe zmniejszenie wielkości guza i przeżywalności komórek guza w badaniach na myszach w porównaniu do stosowania tylko immunoterapii.
Koncepcja szczepionki przeciwnowotworowej polega na wykorzystaniu technologii adenowirusa zwierzęcego jako wektora dla materiału genetycznego kodującego białka typu MAGE (MAGE-A3 i NY-ESO-1), obecne na powierzchni wielu różnych komórek nowotworowych. Podanie szczepionki związane jest z produkcją tych białek, które stymulują silną odpowiedź limfocytów T CD8+ (cytotoksycznych), niezbędny składnik w zwalczaniu nowotworów. Szczepionka przeciwnowotworowa planowana jest do podania w schemacie 2 dawek.
Immunoterapia anty-PD-1 polega na zablokowaniu jednego z receptorów na powierzchni limfocytów T (PD-1), co przywraca ich aktywność cytotoksyczną skierowaną przeciwko komórkom nowotworowym.
W badaniu na myszach wykazano, że zastosowanie w tym samym czasie szczepionki przeciwnowotworowej oraz immunoterapii pozwoliło na zwiększenie poziomu limfocytów T CD8+ penetrujących guz , a finalnie na zwiększenie ogólnej skuteczności immunoterapii anty-PD-1.
„Wiedzieliśmy z naszych wcześniejszych badań, że białka typu MAGE działają jak czerwone flagi na powierzchni komórek rakowych, aby przyciągnąć komórki odpornościowe, które niszczą guzy” – powiedział Benoit van den Eynde, profesor immunologii nowotworów na Uniwersytecie Oksfordzkim, członek Ludwig Institute for Cancer Research i dyrektor Instytutu de Duve w Belgii.
„Białka MAGE, jako cel ataku, mają przewagę nad innymi antygenami nowotworowymi, ponieważ są obecne w wielu typach nowotworów i powodują, że wspomniana szczepionka będzie miała bardziej uniwersalny charakter. Co ważne dla specyficzności szczepionki, antygeny typu MAGE nie są obecne na powierzchni prawidłowych komórek, przez co nie będą ona atakowane przez cytotoksyczne limfocyty T. Zmniejsza to ryzyko wystąpienia skutków ubocznych spowodowanych przez układ odpornościowy” wyjaśnił profesor van den Eynde .
- Cancer vaccine built with tech used for COVID shot.
- McAuliffe J. i wsp. Heterologous prime-boost vaccination targeting MAGE-type antigens promotes tumor T-cell infiltration and improves checkpoint blockade therapy. Journal for ImmunoTherapy of Cancer. 2021, 9.
