Podsumowanie 25 lat realizacji powszechnego programu szczepień przeciw ospie wietrznej w Stanach Zjednoczonych

Opublikowano w dniu: 16 stycznia 2023

Stany Zjednoczone były pierwszym krajem, który w 1995 roku wprowadził powszechny, populacyjny program szczepień przeciw ospie wietrznej u dzieci. W ciągu 25 lat realizacji program ten znacznie zmniejszył obciążenie wynikające z zachorowań na ospę wietrzną. Odnotowano ponad 97% spadek zachorowalności na ospę wietrzną oraz 90% spadek liczby hospitalizacji i zgonów związanych z ospą wietrzną, najwyższy (99%) u osób w wieku poniżej 20 lat (urodzonych po rozpoczęciu programu szczepień).

Jakie są wyniki programu szczepień przeciw ospie wietrznej w Stanach Zjednoczonych?

Każdego roku szczepienia przeciw ospie wietrznej zapobiegają 10 500 hospitalizacjom i 100 zgonom z powodu tej choroby. Łącznie od 1995 roku program szczepień przeciw ospie wietrznej w Stanach Zjednoczonych zapobiegł ponad 91 milionom zachorowań, 238 000 hospitalizacji i prawie 2000 zgonów. Oszacowano oszczędności wynikające z jego zastosowania na poziomie ponad 23 miliardów dolarów. To osiągnięcie w zakresie zdrowia publicznego było możliwe dzięki wysiłkom tysięcy pielęgniarek, lekarzy, farmaceutów i pracowników ochrony zdrowia, którzy wdrażali ten program szczepień.

Ospa wietrzna to choroba zakaźna. Ryzyko zakażenia osób nieuodpornionych po kontakcie domowym z osobą zakażoną szacowane jest na 61% do 100%.

W okresie przed wprowadzeniem programu szczepień przeciw ospie wietrznej szacowano, że w USA każdego roku występowały 4 miliony przypadków ospy wietrznej. Najwyższą zapadalność notowano u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. W latach 1988-1995 rocznie notowano 10 500–13 500 hospitalizacji i średnio 145 zgonów, gdzie ospa wietrzna była podstawową lub towarzyszącą przyczyną zgonu. Obciążenie ospą wietrzną było najwyższe u dzieci, u których występowało ponad 90% zachorowań, dwie trzecie hospitalizacji i połowę zgonów. Ponadto istotnym obciążeniem dla społeczeństwa była absencja w pracy ze strony rodziców, których dzieci chorowały na ospę wietrzną.

Stany Zjednoczone były pierwszym krajem, który wdrożył powszechne szczepienia przeciw ospie wietrznej w 1995. Stosowano szczepionkę Varivax zawierającą żywego, atenuowanego (osłabionego) wirusa ospy wietrznej i półpaśca. Początkowo podawano 1 dawkę szczepionki dzieciom w wieku 12-18 miesięcy oraz szczepienia. W 2007 roku wprowadzono 2 dawkowy schemat szczepień.

Dwadzieścia pięć lat po wprowadzeniu programu szczepień przeciw ospie wietrznej w Stanach Zjednoczonych spadek zachorowalności na ospę wietrzną wyniósł powyżej 97%. Spadki wystąpiły we wszystkich grupach wieku i były największe (99%) wśród osób w wieku <20 lat urodzonych po rozpoczęciu realizacji programu szczepień, u których ciężkie powikłania ospy wietrznej zostały prawie wyeliminowane.

Dodatkową korzyścią programu szczepień przeciw ospie wietrznej jest wpływ na zachorowalność półpaśca.

Odnotowano mniejsze ryzyko półpaśca zarówno w populacji dzieci zdrowych, jak i dzieci z obniżoną odpornością (około 80% mniejsze ryzyko wśród zdrowych dzieci zaszczepionych w porównaniu z dziećmi nieszczepionymi).

Doświadczenia Stanów Zjednoczonych w realizacji programu szczepień przeciw ospie wietrznej opisano w suplemencie do czasopisma Journal of Infectious Diseases, gdzie podsumowano sukcesy i wyzwania wdrażania i monitorowania tego programu. Suplement dedykowano pamięci dr Michiaki Takahashiego, japońskiego wirusologa, który opracował pierwszą szczepionkę przeciw ospie wietrznej.