W jakim celu w szczepionkach stosowane są adiuwanty glinowe?

Adiuwanty stosowane są powszechnie w szczepionkach w celu zwiększenia odpowiedzi immunologicznej, która indukowana jest przez antygeny. W licznych badaniach potwierdzono że inaktywowane antygeny szczepionkowe bez adiuwanta nie byłyby zdolne do efektywnego zwiększenia i wydłużenia czasu utrzymywanie się odpowiedzi przeciwciał. Obecność adiuwanta w szczepionce umożliwia zmniejszenie ilości zastosowanego antygenu na pojedynczą dawkę szczepionki, a także zmniejszenie liczby dawek w stosowanym schemacie szczepienia w celu wywołania skutecznego efektu uodpornienia.

Adiuwanty glinowe są pierwszymi substancjami pomocniczymi, które zostały zatwierdzone jako bezpieczny składnik szczepionek stosowanych u ludzi i są najczęściej stosowanymi adiutantami w szczepionkach od ponad sześciu dekad. Należą do nich uwodniony wodorotlenek glinu i fosforan glinu. Obecnie większość szczepionek inaktywowanych jest adsorbowana na wodorotlenku glinu, a tylko niektóre np. skoniugowane szczepionki przeciw meningokokom i pneumokom są adsorbowane na fosforanie glinu. Relatywnie rzadko stosowana jest kombinacja obu tych adiutantów.

Bezpieczeństwo szczepionek zawierających adiuwant glinowy zostało potwierdzone w licznych badaniach. Światowy Komitet Doradczy ds. Bezpieczeństwa Szczepień (ang. GACVS) będący organem doradczym Światowej Organizacji Zdrowia w raporcie wydanym w czerwcu 2012 roku potwierdził brak naukowych dowodów o jakimkolwiek szkodliwym wpływie szczepień wykonywanych szczepionkami zawierającymi adiuwanty glinowe na zdrowie oraz brak ryzyka rozwoju autyzmu. Bezpieczeństwo stosowania szczepionek zawierających adiuwant glinowy zostało także potwierdzone wynikami badań przeprowadzonymi przez amerykańską Agencję Żywności i Leków (ang. FDA), gdzie wskazano, że korzyści stosowania szczepionek, w tym zawierających adiuwant glinowy, znacznie przewyższają wszelkie teoretyczne obawy o potencjalnie negatywne skutki wpływu glinu na zdrowie niemowląt.

Zgodnie z obowiązującymi wytycznymi Farmakopei Europejskiej maksymalna dopuszczalna zawartość glinu w pojedynczej dawce szczepionki wynosi 1,25 mg. Jednak stężenia stosowane w dostępnych na rynku szczepionkach są przeważnie nawet dwu-trzykrotnie niższe.

Informację dotyczącą rodzaju zastosowanego adiuwanta a także jego zawartości można znaleźć w Charakterystyce Produktu Leczniczego pkt. 2. Skład jakościowy i ilościowy oraz w Ulotce dla pacjenta.