Czy szczepienie przeciw rotawirusom może prowadzić do powstania wgłobienia jelita?
Wgłobienie jelita jest nagłym, zagrażającym życiu stanem chorobowym, w którym część jelita wpukla się do odcinka bezpośrednio przed nim. Ponieważ dochodzi wówczas do ucisku naczyń krwionośnych i niedokrwienia, jeżeli szybko nie dojdzie do odprowadzenia jelita może dojść do martwicy ściany jelita. Wgłobienie zwykle występuje u dzieci w wieku od 6 do 18 miesięcy. Problem dotyczy zazwyczaj jelita cienkiego, znacznie rzadziej jelita grubego. Objawy wgłobienia obejmują ból brzucha, który może pojawiać się i ustępować, wymioty, wzdęcia i stolce z domieszką krwi („galaretka z czerwonej porzeczki”). Wgłobienie często prowadzi to do niedrożności jelita cienkiego. Do najważniejszych powikłań wgłobienia należą: zapalenie otrzewnej i perforacja jelita. Przyczyna wgłobienia u dzieci jest zazwyczaj nieznana; u dorosłych czasami występuje po zatruciu ołowiem. Do czynników ryzyka wgłobienia u dzieci należą zakażenia jelitowe, w tym wywołane przez rotawirusy, mukowiscydozę i polipy jelitowe. Rozpoznanie wgłobienia ustala się na podstawie objawów klinicznych oraz badań obrazowych jak USG rzadziej tomografia komputerowa. Leczenie wgłobienia polega na wykonaniu lewatywy oraz operacji w przypadku niepowodzenia.
W badaniach klinicznych przeprowadzonych przed dopuszczeniem do obrotu dwudawkowej (Rotarix) i trzydawkowej (RotaTeq) szczepionki przeciw rotawirusom nie stwierdzono zwiększonego ryzyka wgłobienia jelita u zaszczepionych niemowląt.
W nadzorze po wprowadzeniu szczepionek do powszechnego stosowania stwierdzono minimalny (1,0-1,5 dodatkowych przypadków wgłobienia na 100 tys. szczepionych) wzrost wgłobień w ciągu 7 do 21 dni po podaniu pierwszej dawki szczepionki. Po drugiej i trzeciej dawce szczepionki wgłobień nie obserwowano. Zarówno WHO, amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) jak i Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorób (CDC) uważają, że pomimo opisanego niewielkiego wzrostu liczby wgłobień, analiza korzyści w porównaniu do ryzyka wypada na rzecz szczepień, ponieważ naturalne zakażenia wywołane przez rotawirusy, których unikamy dzięki szczepieniom, znacznie częściej prowadzą do rozwoju wgłobień jelita.
Powiązane artykuły:
Loughlin J. i wsp. Postmarketing evaluation of the short-term safety of the pentavalent rotavirus vaccine. Pediatr. Infect. Dis. J., 2012; 3: 292–296.