Czy dawki szczepionek przeciw COVID-19 podawane osobom w różnym wieku się różnią?

Podobnie, jak dziecko uczy się chodzić, nasz układ immunologiczny uczy się jak bronić się przez infekcjami. Wraz z upływem czasu, dojrzewa na różnych etapach życia. Proces ten jest jednym z powodów, dla których naukowcy badają odpowiedź układu immunologicznego na podanie szczepionek w różnych grupach wiekowych. Stąd też pochodzi przesłanka o oddzielnie przeprowadzanych badaniach odporności po podaniu szczepionek przeciw COVID-19 u dzieci w wieku 5-11 oraz 12-16 lat i starszych. Chodzi o to, aby wybrać dawkę szczepionki, która pozwoli na uzyskanie możliwie najlepszej ochrony przed zachorowaniem i wystąpi po niej najmniej działań niepożądanych.

Dojrzewanie układu immunologicznego rozpoczyna się krótko po urodzeniu. Po porodzie, główna ochrona immunologiczna noworodka pochodzi od przeciwciał przekazanych przez matkę przez łożysko oraz podczas karmienia piersią i nazywana jest odpornością bierną. Z kolei odporność adaptacyjna niemowląt stanowi część działania układu immunologicznego, dzięki której u niemowlęcia powstają przeciwciała. Proces ten rozpoczyna się po urodzeniu i trwa przez klika lat, tak aby adaptacyjna odporność uzyskała pełną dojrzałość. Na szczęście niemowlęta mają wrodzoną odporność, która towarzyszy im całe życie i obejmuje bariery tj. skóra i błony nabłonków oraz enzymy i wyspecjalizowane komórki, które są gotowe aby zniszczyć każdego pojawiającego się intruza. Szczepienie (podobnie jak naturalne zakażenie) pobudza układ immunologiczny do wytworzenia swoistej odpowiedzi na atak intruza, poprzez wytwarzanie przeciwciał. Białka te działają na zasadzie przyssawek, które przylegają do wirusów i bakterii aby szybko się ich pozbyć z organizmu i zapobiec rozprzestrzenieniu się infekcji. Przeciwciała są wysoko wyspecjalizowane w rozpoznawaniu i unicestwianiu poszczególnych intruzów. Układ adaptacyjnej odpowiedzi immunologicznej w trakcie życia „uczy się” rozpoznawać każdą nową infekcję oraz „przypominać sobie” każdą niespotykaną przez długi czas infekcję.

Dawka szczepionki, która jest odpowiednia dla osób dorosłych może nie być właściwa dla młodszych osób .

Działanie szczepionki jest kombinacją ilości wytwarzanych przeciwciał, ich efektywności oraz bezpieczeństwa samej szczepionki. Podczas pracy nad doborem dawki szczepionki dla odpowiednich grup wiekowych należy wziąć pod uwagę, jaka część układu immunologicznego jest dostępna na danym etapie rozwojowym oraz które jej aktywności zostały całkowicie uruchomione. Wynikiem takiej oceny jest dostosowanie schematów szczepień tj. przeciw COVID-19 u osób dorosłych, nastolatków, dzieci oraz niemowląt. Wiele szczepionek przeznaczonych dla niemowląt podawanych jest w określonych schematach, kilka razy w czasie kilku miesięcy. Adaptacyjna odporność niemowląt jest skłonna do „zapominania” lub „nie słuchania” na tym etapie rozwoju dziecka. Z każdą ekspozycją, każdy aspekt układu immunologicznego staje się jednak silniejszy i bardziej skuteczny w obronie przed zakażeniem. Po zakończeniu 4 roku życia oraz przez całe życie dorosłe, układ immunologiczny jest zdolny do lepszej odpowiedzi i posiada mniej nasiloną tendencję do „zapominania” wcześniej rozpoznawanych antygenów. Badacze wykazali, że szczepionka przeciw COVID-19 Comirnaty (Pfizer-BioNTech) posiada identyczne profile immunogenności i bezpieczeństwa u dzieci w wieku 5 – 11 lat, kiedy jest podana w postaci 1/3 dawki stosowanej u osób w wieku ≥12 lat w odniesieniu do pełnej dawki w grupie wieku ≥12 lat.
W badaniach klinicznych najczęściej uczestniczą osoby w wieku 18-55 lat, które cechuje dojrzałość układu immunologicznego, stąd też mogą zostać poddane rzetelnej ocenie pod względem częstości występowania odczynów po szczepieniu, co może wskazywać jakiej reaktogenności szczepionki można się spodziewać w młodszych grupach wieku. Około 55 roku życia odporność adaptacyjna zaczyna słabnąć, co w pewien sposób przypomina taką sytuację u niemowląt. Pomagają dawki przypominające szczepionki, które pobudzają i utrwalają odporność.

Szczepionki stanowią obecnie najbezpieczniejszą drogę, podczas której układ immunologiczny uczy się rozpoznawać antygeny. Dostosowanie wielkości dawki w różnych grupach wieku ma na celu zapewnienie każdej osobie zaszczepionej tego co potrzebuje na każdym etapie rozwoju układu immunologicznego.