Ewaluacja programu szczepień przeciwko COVID-19

Opublikowano w dniu: 7 grudnia 2022

Opublikowano wyniki raportu „Sukces czy porażka? Społeczna ewaluacja Narodowego Programu Szczepień przeciwko COVID-19”. Zarówno pacjenci, jak i osoby zaangażowane w realizację programu szczepień przeciwko COVID-19, pozytywnie oceniają organizację całego procesu. Najmocniejszą stroną programu było skuteczne wdrożenie rozwiązań teleinformatycznych, głównie związanych z procesem rejestracji i logistyką. Najsłabszym elementem programu był brak decyzji o wprowadzeniu certyfikatów covidowych, które mogłyby podnieść poziom zaszczepienia. Negatywną rolę w realizacji programu odegrał sceptycyzm szczepionkowy.

Raport jest wynikiem badań prowadzonych w ramach projektu „Ewaluacja programu szczepień przeciwko COVID-19. Perspektywa oceny technologii” realizowanego w Łukasiewicz – Instytut Organizacji i Zarządzania w Przemyśle „ORGMASZ” i finansowanego ze środków Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej. W ramach badań przeprowadzono ogólnopolski sondaż badający opinię Polek i Polaków na temat Narodowego Programu Szczepień, wywiady z personelem medycznym i organizatorami programu oraz badania komunikacyjne.

Badania prowadzono w ramach:

wywiadów pogłębionych z osobami realizującymi Narodowy Program Szczepień przeciw COVID-19 w terenie oraz odpowiedzialnymi za organizację programu na poziomie centralnym,
ogólnopolski sondaż badający opinię Polek i Polaków przeprowadzony na reprezentatywnej próbie 1143 respondentów,
badania komunikacyjne obejmujące sposoby komunikacji Narodowego Programu Szczepień przeciw COVID-19 w przestrzeni mediów internetowych.

91% respondentów raczej bądź bardzo dobrze oceniła Narodowy Program Szczepień. Personel medyczny wskazywał przede wszystkim na dobre zorganizowanie procesu rejestracji pacjentów oraz dystrybucji szczepionek. Najlepiej oceniono skuteczne wdrożenie rozwiązań teleinformatycznych. 95% respondentów oceniła dobrze bądź bardzo dobrze sprawność procesu rejestracji. Realizacja programu nie generowała również większych napięć na linii rząd-samorząd lokalny, co było wynikiem odpowiedniego rozdzielenia kompetencji oraz zapewnienia wystarczającego poziomu finansowania.

W badaniu ilościowym 64% respondentów dobrze bądź bardzo dobrze oceniło kampanię promocyjną. Bardziej ambiwalentny stosunek do kampanii miały osoby realizujące program szczepień. Wskazywały one na pozytywną rolę kół gospodyń wiejskich oraz ochotniczej straży pożarnej. Jednocześnie krytykowały kampanię dotyczącą szczepień dzieci i młodzieży, która była praktycznie niewidoczna w przestrzeni informacyjnej. W ich ocenie nie wykorzystano w kampanii potencjału ekspertów naukowych oraz lekarzy, przede wszystkim lekarzy rodzinnych. Personel medyczny z dużym zaangażowaniem włączył się w program, jednocześnie osobom wykonującym szczepienie towarzyszyło duże poczucie frustracji w związku z niezadowalającym efektem końcowym.

Autorzy raportu wypunktowali mocne i słabe strony Narodowego programu Szczepień przeciw COVID-19 oraz wyzwania z jakimi ten program będzie się mierzył. Na bazie wyników badań sformułowali również rekomendacje na przyszłość.

Wyniki badań opublikowano w:

raporcie „Sukces czy porażka? Społeczna ewaluacja Narodowego Programu Szczepień przeciwko COVID-19”.
publikacji naukowej: Wróblewski M. I wsp. An Analysis of Factors Shaping Vaccine Attitudes and Behaviours in a Low-Trust Society Based on Structural Equation Modelling—The Case of Poland’s Vaccination Programme against COVID-19. J. Environ. Res. Public Health 2022, 19(22), 14655.