Działanie szczepionki BCG przeciw gruźlicy a COVID-19. Komunikat WHO
12 kwietnia 2020 roku WHO udostępniło komunikat, w którym podkreślono, że dotychczas nie zgromadzono wystarczających dowodów, które potwierdzają, że szczepionka BCG przeciw gruźlicy chroni ludzi przed zakażeniem koronawirusem wywołującym COVID-19. Obecnie prowadzone są dwa badania kliniczne, które mają ocenić ochronne działanie BCG w zapobieganiu COVID-19 u pracowników ochrony zdrowia. Wyniki tych badań zostaną przez WHO ocenione po ich zakończeniu.
Wobec braku dowodów WHO nie zaleca stosowania szczepionki BCG w ochronie przeciw COVID-19. Szczepionka BCG powinna być wykorzystywana do realizacji programów szczepień noworodków w krajach o średniej i wysokiej zapadalności na gruźlicę. Znamy wyniki badań na zwierzętach jak i na ludziach, które potwierdzają nieswoiste działanie szczepionki BCG na układ odpornościowy. Jednak efekty te nie zostały wystarczająco udokumentowane, a ich znaczenie kliniczne jest nieznane.
Z przeprowadzonego przeglądu dostępnych baz danych na temat COVID-19, koronawirusa, SARS-CoV-2 i BCG wynika, że dostępne są trzy nierecenzowane publikacje wstępnych obserwacji, w których autorzy porównali różnice zapadalności i umieralności z powodu COVID-19 w krajach, w których prowadzone są programy szczepień szczepionką BCG w porównaniu z krajami, gdzie się ich nie stosuje. Odnotowano, że kraje, które rutynowo stosowały szczepienia BCG noworodków odnotowują mniej przypadków COVID-19. Należy podkreślić, że takie badania ekologiczne są obciążone wpływem wielu niezależnych błędów systematycznych, w tym, np. różnic demograficznych, obciążenia ochrony zdrowia, skali wykonywanych badań w kierunku COVID-19 czy etapu pandemii w poszczególnych krajach kiedy prowadzone były obserwacje.
Odnotowano dwa zarejestrowane badania kliniczne z randomizacją, mające na celu zbadanie ochronnego działania szczepionki BCG podawanej pracownikom ochrony zdrowia opiekujących się pacjentami z COVID-19.
Szczepienie BCG zapobiega ciężkim postaciom gruźlicy u dzieci. Przekierowanie lokalnych zasobów szczepionki BCG, może doprowadzić do ograniczenia jej dostępności w szczepieniach rutynowych i uniemożliwienia realizacji szczepień noworodków, co spowoduje wzrost chorób i zgonów z powodu gruźlicy. Wobec dotychczasowego braku dowodów WHO nie zaleca szczepienia BCG w przypadku zapobiegania COVID-19. WHO nadal zaleca szczepienia BCG noworodków w krajach lub obszarach o średniej i wysokiej zapadalności na gruźlicę.