Szczepienia w grupach ryzyka

Zalecenia szczepień dzieci z chorobami autoimmunologicznymi przedstawione w książce SZCZEPIENIA OCHRONNE w profilaktyce chorób zakaźnych u dzieci pod naukową redakcją dr Anny Bednarek, dr Małgorzaty Bartkowiak-Emeryk oraz prof. Jacka Wysockiego

6.7. Szczepienia u dzieci z chorobami autoimmunologicznymi

Zakażenia są jednym z najpoważniejszych zagrożeń dla pacjentów po przeszczepieniu komórek krwiotwórczych (HSCT) , zarówno w okresie wczesnym jak i późnym po przeszczepieniu. Szczepienia ochronne są uznanym i najskuteczniejszym sposobem zapobiegania tym zakażeniom.

Szczepienie dzieci po HST powinno odbywać się według ogólnie akceptowanych wytycznych krajowych, zgodnie z zaleceniami międzynarodowymi .

Polskie Towarzystwo Onkologii i Hematologii dziecięcej opracowało rekomendacje „Szczepienia ochronne u dzieci po przeszczepieniu komórek hematopoetycznych”. Rekomendacje opracowano na podstawie wytycznych 7 th European Conferences on Infections in Leukaemia (ECIL7). Rekomendacje są opublikowane w czasopiśmie Standardy Medyczne/Pediatria, 2018, t.15, 496-505.

Zalecenia szczepienia dzieci z chorobami układu nerwowego- stanowisko Zarządu Polskiego Towarzystwa Wakcynologii opublikowane w czasopiśmie Medycyna Praktyczna Szczepienia 3/2015, s. 21-31.

Polskie Towarzystwo Diabetologiczne zaleca chorym na cukrzycę szczepienia ochronne jako bezpieczny sposób zapobiegania chorobom zakaźnym.

Dzieci chore na cukrzycę powinny być szczepione zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych z uwzględnieniem szczepień zalecanych, w tym szczególnie szczepień przeciw grypie.

Dorosłym chorym na cukrzycę zaleca się szczepienia przeciwko grypie, pneumokokom i wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. Szczepienia osób dorosłych chorych na cukrzycę należą do szczepień zalecanych (odpłatnych).

• szczepienie przeciw wzwB: u chorych na cukrzycę występuje 2-krotnie wyższe ryzyko zachorowania na ostre wzwB w porównaniu do osób niechorujących na cukrzycę. Szczepienie należy wykonać u osób wcześniej nieszczepionych lub zaszczepionych w niepełnym schemacie. Zalecane jest aktywne wychwytywanie osób (niezależnie od wieku) nieszczepionych przeciwko wzwB i uzupełnienie szczepień zgodnie ze schematem 0, 1, 6 miesięcy. U chorych na cukrzycę, którzy po szczepieniu podstawowym przeciwko wzwB nie wytworzyli przeciwciał anty-HBs w stężeniu ≥10 IU/l zalecana jest rewakcynacja. Ocenę odpowiedzi poszczepiennej najlepiej przeprowadzić 1–2 miesięcy po zakończeniu schematu podstawowego.
• szczepienie przeciw grypie zalecane jest na początku każdego sezonu grypowego. Chorzy na cukrzycę są narażeni na większe ryzyko hospitalizacji związanej z grypą. Korzyści szczepienia przeciwko grypie osób chorych na cukrzycę w wieku 18-64 lata były podobne do korzyści obserwowanych u osób po 65 roku życia. Skuteczność w zapobieganiu hospitalizacjom szacowana jest na poziomie 58%.
• szczepienie przeciwko pneumokokom: cukrzyca należy do czynników ryzyka występowania inwazyjnej choroby pneumokokowej (IChP). Z badań wynika, że u chorych na cukrzycę obserwowano nawet 4-krotne zwiększenie ryzyka IChP i pneumokokowego zapalenia płuc. Chorzy na cukrzycę powinni otrzymać szczepionkę polisacharydową przeciw pneumokokom. Osobom, które nie ukończyły 65 lat należy podać drugą dawkę w wieku ≥65 lat, nie wcześniej niż 5 lat od ostatniego szczepienia. Chorzy z niedoborem odporności oraz osoby w wieku ≥65 lat powinni otrzymać również dawkę szczepionki skoniugowanej. Jeżeli wskazane jest podanie szczepionki skoniugowanej i polisacharydowej, w pierwszej kolejności należy podać szczepionkę skoniugowaną PCV13.

Zagrożeniem dla osób chorych na cukrzycę jest ospa wietrzna, która może być przyczyną poważnej dekompensacji cukrzycy. Osoby, które nie chorowały na ospę wietrzną lub które nie były szczepione przeciwko ospie wietrznej, powinny otrzymać 2 dawki szczepionki w odstępie ≥6 tygodni. Szczepionka nie może być podawana osobom w immunosupresji.

W przypadku zwiększonego ryzyka zachorowania, u osób nieuodpornionych należy rozważyć szczepienie przeciw odrze, śwince i różyczce.

Szczepienie przeciw meningokokom (przeciw grupom A, C, W135, Y oraz przeciw grupie B) jest zalecane osobom z wybranymi chorobami przewlekłymi, wyjeżdżającym w rejony endemiczne choroby meningokokowej lub narażonym na większe ryzyko zachorowania ze względu na miejsce pracy.

Osoby mające kontakt z noworodkami i niemowlętami powinny zaszczepić się przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (co 10 lat).