Jakie są plusy i minusy szczepionek?

Podsumowanie

Szczepionki mają zróżnicowaną skuteczność, jak również odczynowość. W większości wywołują w organizmie człowieka podobną odpowiedź odpornościową, jak naturalna choroba, chociaż czasami wymaga to podania kilku dawek przypominających.

Pamiętaj, że:

  • Decyzję o zaszczepieniu najlepiej podjąć po konsultacji z lekarzem, ważąc ryzyko zachorowania na daną chorobę oraz ryzyko niepożądanych odczynów poszczepiennych,
  • Obowiązek szczepień jest próbą ochrony najsłabszych w społeczeństwie, dla których nie zaszczepione dzieci mogą stanowić śmiertelne zagrożenie,
  • Kontynuujemy obowiązkowe szczepienie przeciw niektórym chorobom które próbujemy zlikwidować z powierzchni ziemi – dopóki nie zlikwidujemy wszystkich zachorowań nie możemy przestać szczepić!

Decyzję o zaszczepieniu najlepiej podjąć po konsultacji z lekarzem, który powinien być zorientowany w sytuacji epidemiologicznej danej choroby w danym kraju. Powinien opisać jakie jest ryzyko powikłań po przebyciu choroby. Ryzyko powikłań po potencjalnym zachorowaniu powinno być porównane z ryzykiem wystąpienia niepożądanych odczynów poszczepiennych. Dla części chorób stosuje się obowiązek szczepień, co jest związane z ich bardzo wysoką zaraźliwością oraz ciężkimi powikłaniami. Jest to przede wszystkim próba ochrony najsłabszych (np. małych jeszcze nie uodpornionych dzieci, dzieci chorych, dzieci z przeciwwskazaniami do szczepień lub osób starszych), dla których nie zaszczepione dzieci mogą stanowić śmiertelne zagrożenie.

Zaobserwowano, że spadek zachorowań na daną chorobę powoduje zanik odporności naturalnej w populacji, w wyniku czego zwiększa się podatność na zachorowanie na tę chorobę. Przykładowo w Anglii w latach 70-tych ubiegłego wieku, pod wpływem ruchów antyszczepionkowych, zaniechano szczepień przeciwko krztuścowi, co doprowadziło do szybkiego nawrotu choroby z ciężkimi powikłaniami, w tym zgonów dzieci oraz szybkiego przywrócenia masowych szczepień przeciwko tej chorobie. Niektóre choroby zakaźne próbujemy zlikwidować z powierzchni ziemi za pomocą szczepień. Programy eliminacji oraz eradykacji chorób zakaźnych organizowane są przez liczne organizacje międzynarodowe, dzięki wysiłkowi wszystkich krajów. W tym przypadku istnieje konieczność kontynuacji szczepień nawet w krajach gdzie choroba nie występuje od dawna, a więc ryzyko zachorowania nie przewyższa ryzyka NOP. W tym przypadku kontynuujemy szczepienia ponieważ dopóki drobnoustrój istnieje, nawrót choroby skończył by się dla społeczeństwa katastrofą.

Ostatnia aktualizacja: 10 stycznia 2023
Materiały źródłowe
  • van Wijhe i wsp. Effect of vaccination programmes on mortality burden among children and young adults in the Netherlands during the 20th century: a historical analysis. Lancet Infect Dis 2016 May;16(5):592-598.
  • Counting the impact of Vaccines. WHO. 22 April 2021.
pokaż więcej